Sêşem, 20 Gulan 2025
  • Ji Bo Min
  • Favoriyên Min
  • Tomarên Min
  • Dîtinên Min
  • Blog
Video
Podcast
Zindî
Arşîv
Têketin
Stêrk TV
  • DESTPÊK
  • ROJANE

    Lêpirsîna ÎBB’ê: Gelek kes hatin binçavkirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    ROJEVA 20’Ê GULANA 2025’AN

    Ji aliyê Stêrk TV

    Endamê Meclîsa Ciwanan a DEM Partiyê hate binçavkirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    DEM Partî avakirina komîsyona Meclisê ya ‘bi rayeya tam’ pêşniyar kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    DEM Partî bi Partiya Saadetê re hevdîtinê dike

    Ji aliyê Stêrk TV

    Hevdîtina navbera DEM Partî û DEVA 1,5 saetî dewam kir

    Ji aliyê Stêrk TV
  • KURDISTAN

    Şenyaşar: Ji bo aştiyê em deyndarê Sirri Sureyya Onder in

    Ji aliyê Stêrk TV

    Ferhat Amed: PKK’ê gelekî mirî rakir ser piyan

    Ji aliyê Stêrk TV

    Berxwedana xelkê Mexmûrê di roja 6’emîn de ye

    Ji aliyê Stêrk TV

    Zozan Çewlîg: Di bin zexta qirkirinê de jin bê parastin nabe

    Ji aliyê Stêrk TV

    Seyfî Zogûrlû: Şerê ku niha bê kirin hîn zehmet e

    Ji aliyê Stêrk TV

    ‘Hevalê Fûat PKK di çarçoveya jinê de nirxand û jin timî weke pêşeng dît’ – NÛ BÛ

    Ji aliyê Stêrk TV
  • JIN

    KJK’ê ji bo parastin û mezinkirina mîrateya şehîdan bang kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    Encamnameya Kongreya 1’emîn ya Hevgirtina NADA hate eşkerekirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Hevseroka Giştî ya DBP’ê serdana Şanaz Îbrahîm Ehmed kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    1’emîn Kongreya NADA’yê di roja 3’an de ye

    Ji aliyê Stêrk TV

    Kongreya NADA’yê: Jin ji bo aştî û demokrasiyê li qadan ne

    Ji aliyê Stêrk TV

    Kongreya Jinê ya NADA li Silêmaniyeyê dewam dike

    Ji aliyê Stêrk TV
  • ÇAND Û HÛNER

    Li Herfordê pêşangeha Hêviya Tawisê Melek hat vekirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Parîsê 4’emîn Festîvala Çandî ya Kurd destpê kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    Enstîtuya Kurdî ya Swîsreyê: Yekîtiya gelê Kurd bi ziman dest pê dike

    Ji aliyê Stêrk TV

    Parîs ji 4’emîn Festîvala Çanda Kurdî re amade ye

    Ji aliyê Stêrk TV

    Enstîtuya Kurdî ya ji bo Lêkolîn û Zanistî Cejna Zimanê Kurdî pîroz kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Barcelonayê 7’emîn Festîvala Fîlmên Kurdî hate lidarxistin

    Ji aliyê Stêrk TV
  • CÎHAN
  • YÊN DIN
    • Gotar
    • Civak
    • Rojava
    • Gotar
  • 🔥
  • HEMÛ BAJAR
  • BEHDÎNAN
  • STENBOL
  • AMED
  • QAMIŞLO
  • ENQERE
  • KOBANÊ
  • ROJEV
  • WAN
  • ŞENGAL
  • MÊRDÎN
  • ŞIRNEX
  • HESEKÊ
  • RIHA
  • COLEMÊRG
  • ÊLIH
  • ŞEHBA
Nûçeyên Lezgîn
Mazlûm Ebdî û Îlham Ehmed bi Wezîrê Karên Derve yê Fransayê re hevdîtin kirin
Li Buyukçekmeceyê erdheja bi 3.8 pileyî
Baregeha Zilîkan weke volkana li ber teqînê ye
Di navbera DYE û Îranê de hevdîtinên nerasterast destpê kirin
Li Şamê dengê teqînan hate bihîstin
Dîtina TîpanAa
Stêrk TVStêrk TV
  • Kurdistan
  • Jin
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Rojava
  • Rojane
  • Cîhan
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
  • Ji Bo Min
  • Dîtinên Min
  • Tomarên Min
  • Favoriyên Min
Bigere
  • Kategorî
    • Kurdistan
    • Jin
    • Ciwan
    • Çand û Hûner
    • Cîhan
  • BAJAR
    • HEMÛ BAJAR
    • AMED
    • STENBOL
    • QAMIŞLO
    • ŞEHBA
    • REQA
    • WAN
  • JI BO TE
    • Ji Bo Min
    • Tomarên Min
    • Favoriyên Min
    • Dîtinên Min
  • RÛPEL
    • Podcast
    • Video
    • Wêne
    • Gotar
Hesabê we heye? Têketin
Me bişopîne
© Mafên belavkirinê li ba Stêrk TV parastî ne 2024. Hemû maf parastî ne.
Stêrk TV > Blog > Gotar > Ku nîne ma go jî nîne!
Gotar

Ku nîne ma go jî nîne!

Luqman GULDIVÊ
Luqman GULDIVÊ Dîroka nûkirinê: 15. Nîsan 2024 Dema xwendinê: 4 dq.
Parvekirin

“Ku” di Kurmanciya amî de heye yan nîne, hebe çawa heye, nebe çawa nîne. Minaqeşeyên wê hatine kirin, ez ê bi wan danekevim. Lê ez ê bi xweşik xwendina rêbazê dakevim. Gava delîl tên nîşandan ji bo xurtkirina tez û argumanekê, divê em xweşik berê xwe bidinê. Bo nimûne, li herêma Torê û dewr û bera wê “ku” eynî bi vî rengî nîne. Lê belê esas “ku” heye, lê ne “ku” ye bes “go” ye.

Vêca gava weke delîl metn (çi devkî û çi nivîskî) bên anîn û bibêjin, “Binihêrin, yek ´ku´ heye, ew jî yan xeletî ye yan tiştekî welê ye”. Dudilî bibin û bipirsin, “yanî hîç tiştekî weke ´ku´ jî nîne?” Çimkî ev pirs wê berê we bide rastiya meseleyê.

Ez ê vegerim metneke ku min beriya bi 24 salan nivîsî bû, ji performansa Bedranê Mala Alê ya li ser Cembelî; hingê bi şaşî min navê îcraker weke Bedranê Mala Sivûk nivîsîbû, ji ber ku kesê agahî da min ev agahiya şaş dabû min.

Di wir de “ku” nîne, lê ez dizanim ku “go” li şûna “ku” û bi funksiyona “ku” li deverê heye. Naxwe wê ne şaş be ez berê xwe bidim wan nimûneyên ku “go” di wan de bi funksiyona “ku” hatiye bikaranîn.

Pir nawestim û zûzûka bi ser nimûneyan ve dibim. Ji bilî “go”ya rîwayetê ya zêde zêde hatiye bikaranîn, ez di nava 3,4 rûpelan de gelek nimûneyên dibînim:  

Wextê go wilo ma sekinî, …  (r.75)

Di nimûneya li jor de, em dibînin ku eşkere “go“bi heman funksiyona “ku” hatiye bikaranîn. Yanî li wir binivîsanda “Wextê ku wilo ma sekinî,…” ti kesî wê ti tişt negota.

Nimûneyeke din ji heman metna şerê Cembelî Kurê Mîrê Hekariyan li jêr e:

Ez hatime go ti bidê mi qasê keya nivişkê sibê lê lê lê lê lê de rabe Fatima minê lê lê lê lê lê. (r.72)

Ev jî cihekî welê ye ku îro roj esas li şûna wê “ku” bê danîn, ti tişt wê neguhere. Û na, nexêr, di vê metnê de ev ne îstîsna ye:

Dibê Cembelî meyizand gelekî kêfa Cembelî hat, lê meyizand go ti waziyeta Ehmedê Mitirb nîne û li xeberê xwe nabê xweyî. (r.73)

yan jî

Dibê çi zowa gihayê de û çi êla go gihayê de, li nav gereha hevç û heram bê, dibê yeke go ji Fatima SalihBegê sipehîtir, malmezintir, comerdtir û merdtir bibînê, kir û nekir jina ji Fatima SalihBegê merdtir û sipehîtir nedî. (r.74) 

Min çima behsa vê meseleyê kir? Ji ber ku ev metna hanê weke delîl hatibû bikaranîn ji bo ku bibêje, “ku” di Kurdiya amî de nîne. Ez ji bo metnên din û deverên din tiştekî nabêjim, lê ji bo vê metna serbest dikarim çawa ku nimûneya dawî ya li jor jî nîşan dide bibêjin, esas “ku” di metnên Kurmanciya amî de heye. Carinan “go” li şûna “ku” tê bikaranîn û carinan jî weke tevahiya metnên devkî ti tişt bi kar nayê anîn. Yanî “… çi zowa gihayê de” bê “go” hatiye hiştin û hema piştre di nava heman hevokê de “… çi êla go gihayê de” bê “go” nehatiye hiştin. Ez bi xwe jî li dijî înflasyona “ku”yê me, lê bo nimûne, ji bo anîna hevokeke duyem yan jî alîkar bi ya min “ku” şert e. Axir mesele ew e, em karibin delîlan xweşik binirxînin û kêmasiyên di delîlanînê de jî zû nas bikin. 

YÊN HATINE ÊTÎKETKIRIN Luqman GULDIVÊ

Ji me agahî bistîne!

Eger tu bibî abone em ê nûçeyên lezgîn yekser ji maîla te re bişînin.
Eger tu bibî abone te we wateyê ku tu Polîtikaya Malpera Me dipejînî û dîsa tê wê wateyê ku tu Şert û Mercên me qebûl dikî. Tu kendî bixwazî dikarî ji abonetiyê derkevî
Çi Difikirî?
.0
.0
.0
.0
.0
.0
Luqman GULDIVÊ
Ji aliyê Luqman GULDIVÊ
Ev demeke direj e nivîkariyê dike. Di gelek rojnameyan de nivîsên wî hene.
Nûçeya Berê Girtî Hatîce Yildiz a 75 salî ji ser hişê xwe çû
Nûçeya Pişt re ROJEVA 15’Ê NÎSANA 2024’AN
Nirxandinek Bike Nirxandinek Bike

Nirxandinek Bike Bersivê betalke

Epeyama we nayê weşandin. Qadên pêwist bi * hatine nîşandan.

Ji kerema xwe astek jilbijêre

Me Bişopîne!

Tu dikarî li ser gelek platforman rûpelên me bişopînî.
FacebookBiecibîne
TwitterBişopîne
PinterestPîn bike
InstagramBişopîne
YoutubeSubscribe
TiktokBişopîne
TelegramBişopîne
Google NewsBişopîne
LinkedInBişopîne
- Frekans -
Ad image
- Frekans -
Ad image

Navarokên Li Pêş

Nûrî El Xelîl: QSD’ê amade ye bersiva her êrîşeke li dijî herêmê bide

Yek ji fermandarên Meclisa Leşkerî ya Dêrazorê Nûrî El Xelîl bal kişand ser fealiyetên dijber…

Ji aliyê Stêrk TV

Li Îranê zêdetirî 20 girtîgehên din tevlî greva birçîbûnê bûn

Grevên birçîbûnê yên ji aliyê girtiyan ve li dijî darvekirina li Îranê hatine destpêkirin li…

Ji aliyê Stêrk TV

ROJEVA 5’Ê ADARA 2024’AN

Sernavên sereke ji rojeva Kurdistanê û Cîhanê.

Ji aliyê Stêrk TV

Ev jî di be ku bala te bikşînin

Pêşbirka çekan bi deyn dewam dike…

Ji aliyê Kurdistan LEZGIYEVA

10 Wutuwêj legel Dr.Seevan Saeed (273)

Ji aliyê Hesen QAZÎ

Hewldanên Împratorî li cîhanê

Ji aliyê Kurdistan LEZGIYEVA

Huner serpêhatiya me ya herî bedew e -2-

Ji aliyê Stêrk TV
Ya Berê Ya Pişt re
Stêrk TV
Stêrk TV
Stêrk TV

Li Ser Şopa Heqîqetê

Stêrk TV kanaleke pirziman ya nûçeyan e. Zimanê sereke ya kanalê kurdî ye. Kanal bi van zimanan nûçeyan diweşîne; kurmancî, soranî, goranî, hewramî, dimilî û îngilîzî.

Facebook Twitter Youtube Rss Medium
Kategorî
  • Kurdistan
  • Rojane
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Jin
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
Rûpel
  • Têkîlî
  • Frekans
  • Derbarê me de
  • Şert û Merc
  • Rêgezên Malperê
  • Kar Xwestin
  • Kunye

© Stêrk TV. Hemû mafê wê parastîne

Bibe abone!

Em ê te ji nûçe, gotar, bername û hemû bûyerên giring agahdar bikin!

Tu kengî bixwazin dikarin betal bikî.
adbanner
AdBlock Asteng Dike
Malpera me de reklam hene, ji ber vê sedemê malpera me bixin listeya spî ya AdBlock'ê
Temam, ez ê li listeya spî zêde bikim
Hûn bi xêr hatin

Têkevin hesabê xwe

Te paroleya xwe jibîr kir?