În, 20 Hezîran 2025
  • Ji Bo Min
  • Favoriyên Min
  • Tomarên Min
  • Dîtinên Min
  • Blog
Video
Podcast
Zindî
Arşîv
Têketin
Stêrk TV
  • DESTPÊK
  • ROJANE

    Cezayê darvekirinê dan du Belûcên ku tevlî serhildana ‘Jin, Jiyan, Azadî’ bibûn

    Ji aliyê Stêrk TV

    DEM Partî serdana girtiyan kir: Ji bo aştiyê derfetek dîrokî ye, divê em bi hev re xwedî lê derkevin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Dayika Cemîl Bayik jiyana xwe ji dest da

    Ji aliyê Stêrk TV

    NAV-YEK’ê êrişa li hemberî Teyyar Dûran şermezar kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    Girtiyê nexweş Giyasettîn Sevmîş divê bê berdan

    Ji aliyê Stêrk TV

    Qeşayiyên Cîlo di bin gefa ‘Cîlo Festê’ de ye

    Ji aliyê Stêrk TV
  • KURDISTAN

    Li nêzî Mexmûrê droneyeke xwekuj ket

    Ji aliyê Stêrk TV

    HPG’ê Armanc Azadî bi hurmet bi bîr anî

    Ji aliyê Stêrk TV

    Mûînî: Di vê pêvajoya dîrokî de divê hêzên Kurd bi hev re tevbigerin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Salek derbas bû: Ne birîn hatin pêçandin ne jî edalet bi cih hat!

    Ji aliyê Stêrk TV

    Di bombebarana dewleta Tirk de 65 donim zevî şewîtî

    Ji aliyê Stêrk TV

    Cenazeyê Eyşe Şanê piştî 29 salan li Amedê hate veşartin

    Ji aliyê Stêrk TV
  • JIN

    Girtiyên li Girtîgeha Evînê: Azadî bi têkoşîna rêxistinbûyî ya gelan dibe!

    Ji aliyê Stêrk TV

    MKG’ê ji bo rojnamevana girtî banga piştevaniyê kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    KJAR’ê bang kir: Komîte û saziyên girseyî li qada siyasî ya Îranê ava bikin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Dayika Aştiyê Hamdiye Şimdî jiyana xwe ji dest da

    Ji aliyê Stêrk TV

    Serlêdanên ji bo Xelatên Rojnamevaniya Jinan a Gûrbetellî Ersoz destpê kirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Wanê ‘Tora Têkoşîna bi Tundiyê re’ hate avakirin

    Ji aliyê Stêrk TV
  • ÇAND Û HÛNER

    Li Parlamenta Îngilistanê eleqeya mezin ji bo dokûmantera ‘Rojava’

    Ji aliyê Stêrk TV

    FîlmAmed: Em dixwazin xwedî li hiş û bîra vê xakê derkevin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Festîvala Ciwan û Çandê ya Hozan Serhad li Reimsê wê bê lidarxistin

    Ji aliyê Stêrk TV

    34 komên folklor di Mihrîcana Govenda Kurdistanê de ketin pêşbirkê

    Ji aliyê Stêrk TV

    Di festîvala Respectê de Kurd bi ‘Govendê’ li ber nijadperestiyê rabûn

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Cenevreyê civîna berxwedan û çanda Kurdî

    Ji aliyê Stêrk TV
  • CÎHAN
  • YÊN DIN
    • Gotar
    • Civak
    • Rojava
    • Gotar
  • 🔥
  • HEMÛ BAJAR
  • BEHDÎNAN
  • STENBOL
  • AMED
  • QAMIŞLO
  • ENQERE
  • KOBANÊ
  • ROJEV
  • WAN
  • ŞENGAL
  • ŞIRNEX
  • MÊRDÎN
  • HESEKÊ
  • RIHA
  • COLEMÊRG
  • ÊLIH
  • ŞEHBA
Nûçeyên Lezgîn
Li Marmarîsê erd hejiya: 1 mirî, 69 birîndar
Mazlûm Ebdî û Îlham Ehmed bi Wezîrê Karên Derve yê Fransayê re hevdîtin kirin
Li Buyukçekmeceyê erdheja bi 3.8 pileyî
Baregeha Zilîkan weke volkana li ber teqînê ye
Di navbera DYE û Îranê de hevdîtinên nerasterast destpê kirin
Dîtina TîpanAa
Stêrk TVStêrk TV
  • Kurdistan
  • Jin
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Rojava
  • Rojane
  • Cîhan
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
  • Ji Bo Min
  • Dîtinên Min
  • Tomarên Min
  • Favoriyên Min
Bigere
  • Kategorî
    • Kurdistan
    • Jin
    • Ciwan
    • Çand û Hûner
    • Cîhan
  • BAJAR
    • HEMÛ BAJAR
    • AMED
    • STENBOL
    • QAMIŞLO
    • ŞEHBA
    • REQA
    • WAN
  • JI BO TE
    • Ji Bo Min
    • Tomarên Min
    • Favoriyên Min
    • Dîtinên Min
  • RÛPEL
    • Podcast
    • Video
    • Wêne
    • Gotar
Hesabê we heye? Têketin
Me bişopîne
© Mafên belavkirinê li ba Stêrk TV parastî ne 2024. Hemû maf parastî ne.
Stêrk TV > Blog > Civak & Ekolojî > Polîtîkaya avê ya Tirkiyeyê: Şer û talan
Civak & Ekolojî

Polîtîkaya avê ya Tirkiyeyê: Şer û talan

Tirkiye bi bendavên ku daniye ser çemên Dîcle û Firatê li Sûriye û Iraqê dibe sedema pirsgirêka avê, li nava welêt jî bendavan weke rêbazeke şerê taybet li dijî PKK'ê bi kar tîne.

Stêrk TV
Stêrk TV Dîroka nûkirinê: 22. Sibat 2024 Dema xwendinê: 5 dq.
Parvekirin

Di vê dosyayê de em ê bi taybetî bala xwe bidin ser wê yekê ku Tirkiye çemên Dîcle û Firatê bi çi rengî li hemberî Tevgera Azadiyê ya Kurd û Iraq û Sûriyeyê bi kar tîne. Piştî Şerê Cîhanê yê Duyemîn, bi hewldana hevpar a hin dewletên li Mezopotamyayê, ji bo avakirina avaniyên avê yên mezin ên li ser çemên Firat û Dîcleyê hin projeyên biçûk destpê kirin. Piştî ku li Iraq û Sûriyeyê serxwebûn hate ragihandin, van welatan di vê çarçoveyê de têkilî bi Tirkiyeyê re danîn û di sala 1947’an de Iraqê bi Tirkiyeyê re protokolek îmze kir. Li gorî protokolê dema ku li ser avê û mijarên cuda nakokiyan rû dan, hingî wê serî li Konseya Ewlekariyê ya Neteweyên Yekbûyî bê dayin. Heta salên 1970’yî piraniya avaniyên li ser çemên Dîcle û Firatê hatin avakirin ên dewletên Iraq û Sûriyeyê ne. Di salên 1980’î de bi destpêkirina projeyên mezin ên Tirkiyeyê re pirsgirêka avê di navbera hersê dewletan de destpê kir. Bendavên mezin ên ku Tirkiyeyê di çarçoveya Projeya Anatoliyê ya Başûrrojhilat (GAP) da destpêkirin, di sala 2020’î de bi temamkirina Bendava Ilisûyê re ku Heskîf di nava avê de hişt, tevî ku tenê nîvê projeya avdanê ya li tejeneya Firatê ya ji bo Sûriye û Iraqê qediya ye, ji sedî 40 ê ava tê berdan hate qutkirin.

TIRKIYEYÊ BI YA XWE KIR

Di nava salan de ne Iraqê ne jî Sûriyeyê di vê mijarê de li hemberî Tirkiyeyê nekarîn polîtîkayeke bi bandor bimeşînin. Dawiya dawî şer û rewşa ku Tirkiye yekser li Sûriyeyê bû aktorekî şer, polîtîkayên avê yên li vê derê jî guhert.

Ji Tevgera Ekolojiyê ya Mezopotamyayê Ercan Ayboya têkildarî vê polîtîkaya avê gotarek nivîsî û bi taybetî destnîşan kir ku bendavên li aliyê Tirkiyeyê weke çekeke polîtîk li dijî Rojava hatine bikaranîn. Di sala 2020’î de li Bendava Tişrînê ziwabûnekê rû da. Hevseroka Meclîsa Sûriyeya Demokratîk a wê demê Îlham Ehmed di 1’ê Tîrmeha 2020’î de li ser Twîtterê dîmenek parve kir û bal kişand ser wê yekê bê bendavên li ser Çemê Firatê bi çi rengî dibe sedema ziwatiyê li Sûriyeyê. Rêveberiya Bendava Tişrînê jî diyar kir ku ji ber kêmbûna ava Çemê Firatê ya ji ber Tirkiyeyê, ew neçar mane ku dema dayina elektrîkê ya ji bo Rojava kêm bikin.

PARÇEYEK JI ŞERÊ TAYBET

Tirkiyeyê bendavên li ser çemên Dîcle û Firatê ava kirî, li derveyî sînor weke çekeke dîplomatîk bi kar anî. Li aliyê din jî çemên din ên li nava welêt jî weke amûrek ji şerê taybet ê li dijî PKK’ê bi kar dianî. Tirkiyeyê şewat, çêkirina rê û hwd. weke parçeyek ji şerê talankirina xwezayê bi kar anî. Yek ji rêbazên sereke yên Tirkiyeyê jî bendav bûn. Di rapora karên 2007’an a Midûriyeta Karên Avê yên Dewletê ya Wezareta Daristan û Hawirdorê de ev karê ku dihate kirin bi gotina ‘ewlekariya sînor’ bi şênberî wiha dihate vegotin: “Di sala 2007’an de di çarçoveya etut-projeyê ya bernameya razemeniyê de bi sedema ewlekariya sînor 11 Bendên Komkirina Avê, projeyên bendavê pêşkêşî îhaleyê hatin kirin û temamkirin.

Ew proje jî bi vî rengî ne: 1. Çêkirina Projeya Bendava Şirnex-Silopiyayê, 2. Çêkirina projeya Bendava Şirnexê, 3. Çêkirina Projeya Bendava Şirnex-Qilabanê, 4. Çêkirina Projeya Bendava Şirnex-Balli, 5. Çêkirina Projeya Bendava Şirnex-Kavşaktepe, 6. Çêkirina Rojeya Bendava Şirnex-Mûsatepe, 7. Çêkirina Projeya Bendava Şirnex-Çetîntepe, 8. Çêkirina Projeya Bendava Şirnex-Çocûktepe, 9. Çêkirina Projeya Bendava Colemêrg-Golgelîyamaç, 10. Çêkirina Projeya Bendava Colemêrg-Beyyûrdû, 11. Çêkirina Projeya Bendava Colemêrg-Aslandagi.”

Ev projeyên ewlekariyê li ser sînorê Tirkiye-Iraqê yê bi dirêjahiya 380 kîlometreyî ji bo astengkirina liv û tevgera gerîlayên PKK’ê bi giranî li sê herêman hatin plankirin. Di sala 2008’an de piştî ku ev bendav ketin rojeva raya giştî, TMMOB’ê di sala 2009’an de raporek rexnekirina van bendavan amade kir û zexta civakî zêde bû. Di encama vê zextê de jî 7 ji van bendavan di sala 2012’an de ji statuya ‘bendava ewlekariyê’ hate derxistin û weke Santrala Hîdro-Elektrîk (HES) hate pênasekirin. Bendav bûn hîmekî polîtîkaya îskanê. Tenê di avakirina Bendava Ilisûyê de 1000 gund hatin valakirin. Gel neçarî koçberiyê hate hiştin.

Ji me agahî bistîne!

Eger tu bibî abone em ê nûçeyên lezgîn yekser ji maîla te re bişînin.
Eger tu bibî abone te we wateyê ku tu Polîtikaya Malpera Me dipejînî û dîsa tê wê wateyê ku tu Şert û Mercên me qebûl dikî. Tu kendî bixwazî dikarî ji abonetiyê derkevî
Çi Difikirî?
.0
.0
.0
.0
.0
.0
Nûçeya Berê Li Ewropayê barîna berfê her ku diçe kêm dibe: Ev agahiyek xirab e!
Nûçeya Pişt re Gundên Hewreman û rola Kaniya Kêmne
Nirxandinek Bike Nirxandinek Bike

Nirxandinek Bike Bersivê betalke

Epeyama we nayê weşandin. Qadên pêwist bi * hatine nîşandan.

Ji kerema xwe astek jilbijêre

Me Bişopîne!

Tu dikarî li ser gelek platforman rûpelên me bişopînî.
FacebookBiecibîne
TwitterBişopîne
PinterestPîn bike
InstagramBişopîne
YoutubeSubscribe
TiktokBişopîne
TelegramBişopîne
Google NewsBişopîne
LinkedInBişopîne
- Frekans -
Ad image
- Frekans -
Ad image

Navarokên Li Pêş

Komxebata Yekrêziya Kurdî bi dawî bû

Komxebata “Yekrêziya Kurdî: Awayên xurtkirina wê û asoyên paşerojê” ku Navenda Firatê ya Lêkolînan li…

Ji aliyê Stêrk TV

Di hinek dem û pêvajoyan de helwest girtin

Divê mirovê azadîxwaz nekevin bin bandora êrîşên şerê taybet. Dijmin û şefê faşîst banga teslîmbûnê…

Ji aliyê Stêrk TV

Kaboglû: Provaya ‘Parastin çawa dikare bê hilweşandin’ tê kirin

Serokê Baroya Stenbolê Îbrahîm Kaboglû li Civata Giştî ya Awarte ya Baroya Stenbolê axivî û…

Ji aliyê Stêrk TV

Ev jî di be ku bala te bikşînin

Civak & Ekolojî

Gulana 2025’an bû meha gulanê ya duyemîn a herî germ

Ji aliyê Stêrk TV
Civak & Ekolojî

Zekî Îrmez: Ekolojiya Botanê bi rêk û pêk tê talankirin

Ji aliyê Stêrk TV
Civak & Ekolojî

PÎK: Bila Cejna Qurbanê bibe wesîleya yekîtiya gelê Kurd

Ji aliyê Stêrk TV
Civak & Ekolojî

CÎK’ê cejna Qurbanê pîroz kir

Ji aliyê Stêrk TV
Ya Berê Ya Pişt re
Stêrk TV
Stêrk TV
Stêrk TV

Li Ser Şopa Heqîqetê

Stêrk TV kanaleke pirziman ya nûçeyan e. Zimanê sereke ya kanalê kurdî ye. Kanal bi van zimanan nûçeyan diweşîne; kurmancî, soranî, goranî, hewramî, dimilî û îngilîzî.

Facebook Twitter Youtube Rss Medium
Kategorî
  • Kurdistan
  • Rojane
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Jin
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
Rûpel
  • Têkîlî
  • Frekans
  • Derbarê me de
  • Şert û Merc
  • Rêgezên Malperê
  • Kar Xwestin
  • Kunye

© Stêrk TV. Hemû mafê wê parastîne

Bibe abone!

Em ê te ji nûçe, gotar, bername û hemû bûyerên giring agahdar bikin!

Tu kengî bixwazin dikarin betal bikî.
adbanner
AdBlock Asteng Dike
Malpera me de reklam hene, ji ber vê sedemê malpera me bixin listeya spî ya AdBlock'ê
Temam, ez ê li listeya spî zêde bikim
Hûn bi xêr hatin

Têkevin hesabê xwe

Te paroleya xwe jibîr kir?