Sêşem, 16 Îlon 2025
  • Ji Bo Min
  • Favoriyên Min
  • Tomarên Min
  • Dîtinên Min
  • Blog
Video
Podcast
Zindî
Arşîv
Têketin
Stêrk TV
  • DESTPÊK
  • ROJANE

    Seroka EFA’yê Lopez: Hewldana Ocalan mînak e ji bo cîhanê

    Ji aliyê Stêrk TV

    Mîrxan Karker: Civaka ku herî zêde li Îslam a Demokratîk vekirî ye Kurd e

    Ji aliyê Stêrk TV

    ROJEVA 16’Ê ÎLONA 2025’AN

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Îzmîrê 5 ESP’î hatin girtin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Parêzer ji Îmraliyê vegeriyan

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Amed, Wan û Mêrsînê wê meşên ‘Mafê Hêviyê’ bên lidarxistin

    Ji aliyê Stêrk TV
  • KURDISTAN

    HPG-NRÇ şehîdên gelên Êzidî û Ereb ên Şengalê bi bîr anî

    Ji aliyê Stêrk TV

    Cerdevanan bexçeyê wî talan kirin, piştre jî bi çekê gef lê xwarin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Êlihê êrîşa çekdarî: 24 kes hatin binçavkirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Afîfe Kartal: Em xwedî li rêya aştiyê ya ku Rêber Apo vekiriye derkevin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Şoreşgerê ku bêdengî veguherand berxwedanê: Akîf Yilmaz

    Ji aliyê Stêrk TV

    Peyama Rêber Apo ji bo serokeşîrên Ereb: Piştgiriya we ya ji bo QSD’ê pir girîng e

    Ji aliyê Stêrk TV
  • JIN

    Nêrgiz Mihemedî bertek nîşanî êrîşa li ser girtiyên jin da: Hewl didin tolê hilînin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Jinên navdar ên cîhanê ji bo Rêber Apo name ji Konseya Ewropa re şandin

    Ji aliyê Stêrk TV

    DAKB: Jin Jiyan Azadî veguherî meşaleyeke azadiyê

    Ji aliyê Stêrk TV

    TJK-E: Heta azadkirina jiyanê em têkoşînê bilind bikin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Ayten Dersim: Dilxwaziya azadiyê ya hevala Emîne rê nîşanî me hemûyan da

    Ji aliyê Stêrk TV

    KJK: Şoreşa Jin, Jiyan, Azadî şoreşa jinan hemûyan e

    Ji aliyê Stêrk TV
  • ÇAND Û HÛNER

    Hejmara 37’an a Kovara Ciwanên Welatparêz derket

    Ji aliyê Stêrk TV

    Ji bo Festîvala Çanda Kurd a li Marsîlyayê banga tevlîbûnê hate kirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    KCDK-E: Festîvala Çanda Kurd a 33’emîn peyama azadî û yekîtiya çandî da

    Ji aliyê Stêrk TV

    TEV-Çand: Mîrateya Mazdek Ararat wê ji têkoşîna me re bibe ronahî

    Ji aliyê Stêrk TV

    ‘Şeva Çaran’ îşev li ser ekranên Medya Haber TV’yê ye

    Ji aliyê Stêrk TV

    Awûstûrya xwe ji şahiya “Aştî û azadiyê mezin bikin” re amade dike

    Ji aliyê Stêrk TV
  • CÎHAN
  • YÊN DIN
    • Gotar
    • Civak
    • Rojava
    • Gotar
  • 🔥
  • HEMÛ BAJAR
  • BEHDÎNAN
  • STENBOL
  • AMED
  • ENQERE
  • QAMIŞLO
  • ROJEV
  • KOBANÊ
  • WAN
  • ŞENGAL
  • ŞIRNEX
  • MÊRDÎN
  • HESEKÊ
  • RIHA
  • ÊLIH
  • COLEMÊRG
  • ŞEHBA
Nûçeyên Lezgîn
Hevdîtina Rêveberiya Xweser û Hikumeta Demkî taloq bû
Li Pêncewînê êrîşa bi balafira bêmirov: Kesekî jiyana xwe ji dest da
Şoreşa ku bi destê xwedawendan gihîşt serkeftinê: Şoreşa Rojava
Şewatên li Aydin, Îzmîr û Kutahyayê dewam dikin
Li Şarbajêr droneyek ket
Dîtina TîpanAa
Stêrk TVStêrk TV
  • Kurdistan
  • Jin
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Rojava
  • Rojane
  • Cîhan
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
  • Ji Bo Min
  • Dîtinên Min
  • Tomarên Min
  • Favoriyên Min
Bigere
  • Kategorî
    • Kurdistan
    • Jin
    • Ciwan
    • Çand û Hûner
    • Cîhan
  • BAJAR
    • HEMÛ BAJAR
    • AMED
    • STENBOL
    • QAMIŞLO
    • ŞEHBA
    • REQA
    • WAN
  • JI BO TE
    • Ji Bo Min
    • Tomarên Min
    • Favoriyên Min
    • Dîtinên Min
  • RÛPEL
    • Podcast
    • Video
    • Wêne
    • Gotar
Hesabê we heye? Têketin
Me bişopîne
© Mafên belavkirinê li ba Stêrk TV parastî ne 2024. Hemû maf parastî ne.
Stêrk TV > Blog > Rojane > ‘Exlaq hildiweşe’
Rojane

‘Exlaq hildiweşe’

Endama Konferansa Îslama Demokratîk Hatîce Kavran diyar kir ku li Tirkiyeyê pêvajoya pûçbûnê ya di warê perwerde û olî de nirxên exlaqî yên civakê tine dike û bûye sedema hilweşîna exlaqî.

Stêrk TV
Stêrk TV Dîroka nûkirinê: 31. Tebax 2024 Dema xwendinê: 7 dq.
Parvekirin

Li Tirkiyeyê di serdema desthilatdariya AKP’ê de zêdebûna saziyên perwerdehiya olî dûrketina ji dersên manewî û exlaqî yên Îslamê bi xwe re anî. Bi taybetî di van 20 salên dawî de çawaniya perwerdehiya ku di van saziyan de tê dayîn bûye mijara nîqaşan, li şûna nirxên exlaqî û etîk yên Îslamê, hişmendiyeke olî ya dogmatîk û siyasî di nava ciwanan de hatiye avakirin. Ol ji rêbertiyeke manewî hatiye derxistin û bi veguherandina bîrdoziya siyasî û pêvajoya pêçbûnê dane destpêkirin. Endama Konferansa Îslama Demokratîk Hatîce Kavran ji ANF’ê re axivî û diyar kir ku di serdema hikûmetên AKP’ê de nirxên olî ji cewherê xwe hatiye derxistin û ev pêvajo di wateya olî de rê li ber pûçbûneke mezin vekir.

VEGUHERÎ MEKANÎZMAYA KU BERJEWENDIYÊN DESTHILATÊ DIPARÊZE

Kavran diyar kir ku li Tirkiyeyê pûçbûna di qada perwerdehî û olî de rê li ber zirareke mezin a civakê vekir û da zanîn ku ev pêvajo nirxên exlaqî yên civakê ji holê rakiriye û bûye sedema hilweşîna exlaqî û got, “Saziyên olî di parastina nirxên exlaqî û etîk ên civakê de xwedî roleke girîng in. Lê belê AKP’ê ev sazî veguherand amûrên siyasî û îdeolojîk. Bi vî awayî, ol ji rewşa ku civakê tîne ba hev derxist û veguherandiye mekanîzmayek ku berjewendiyên desthilatê diparêze.”

Kavran diyar kir ku AKP bi manîpulekirina pergala perwerdehiyê hewl da ku li gorî berjewendiyên xwe nirxên exlaqî û etîk ji nû ve pênase bike û wiha dewam kir: “Ev pêvajo bû sedem ku nifşên ciwan ji ramana rexnegiriyê dûr bikevin, çanda bîatkirinê belav bibe û civak her ku diçe ji hev dûr bikeve. Bikaranîna olê di siyasetê de baweriya civakê ya bi nirxên olî şikandiye. Ol êdî ji nirxeke hevgirtinê derketiye û bûye hêmaneke parçekirin û dubendiyê. Ev nêzîkatiya AKP’ê stratejiyeke ku zirarê dide aştiya civakî û nirxên exlaqî û manewî yên di bingeha olê de tune dike. Ev stratejî bû sedem ku pergala perwerdehiyê ji cewherê xwe dûr bikeve û tenê di çarçoveya îdeolojîk de nifşan mezin bike.”

Kavran anî ziman ku desthilata AKP’ê di bin navê perwerdehiya olî de bi rêya cemaetan pergala perwerdehiyê xera kir û wiha dewam kir: “Piştî ku AKP hat ser desthilatdariyê, li gorî rojeva xwe ya siyasî ev yek hîn berfirehtir kir û perwerdehiya olî xiste navenda pergala perwerdehiyê. AKP’ê bi vê rêbazê saziyên perwerdehiyê vala kir û di bin navê perwerdehiya olî de pergala perwerdehiya zanistî û rexneyî ji holê rakir.”

NASNAMEYA NIJADPERESTÎ Û DEWLETPARÊZÎ

Kavran destnîşan kir ku desthilatê bi gotina “avakirina nifşên muhafezakar ên neteweperest” nasnameyeke dewletparêz û îdeolojîk ava kiriye û wiha pêde çû: “Armanca li pişt vê gotinê ne perwerdehiya olî ye. Armanca hemû desthilatan ew e ku ji bo ewlehiya xwe bide xebitandin kesên nirxên xwe yên exlaqî wenda kirin, ji bo pere û meqamê têbihigîne. Di vê çarçoveyê de di bin navê oldaran de hewl didin vê rizînê bi civakê bide qebûlkirin. Ol ji bo piraniya civakê xwedî wateyek xurt û girêdayî ye.”

LI MEDRESEYAN ALIM DIHATIN PERWERDEKIRIN

Kavran diyar kir ku rêya herî hêsan a kontrolkirina civakê belavkirina cehaletê ye û wiha lê zêde kir: “Dema ku dîroka Îslamê tê lêkolînkirin ji roja ewil ve girîngî daye perwerdeyê û ayetên wekî ‘Bixwîne, bi navê Xwedê bixwîne, bê mirov çawa hatine afirandin bixwîne’ bal kişand ser girîngiya perwerde û fêrbûnê. Ji vê ayetê du peyamên mirov derxe pêş hene: Bi perwerdeyê fêrbûna heqîqetê û fêmkirina afirandinê. Her wiha Hz. Muhammed dibêje ‘Ez ji bo exlaqê xweş temam bikim hatime şandin’. Ev jî nîşan dide ku di Îslamê de perwerde û exlaq bê çiqas bi qîmet e. Dema ku di serdema destpêkê ya Îslamê de li mizgeft û malan perwerde dihat kirin, paşê medreseyan ev wezîfe girt ser xwe. Desthilatên ku medreseyên ji bo berjewendiyên wan nedixebitin zext û zodarî li wan dikir, mamosteyên wan sirgûn dikirin an jî îdam kirin. Lê tevî van zextan jî alimên di asta cîhanê de di medreseyan de hatine perwerdekirin. Di van medreseyan de ne tenê perwerdeya olî, huner, edebiyat, muzîk û ilmên pozîtîf jî dihatin dayîn. Alî Kûşçû, Îbn-î Sîna, Melayê Cizîrî, Feqiyê Teyran, Ehmedê Xanî û bi sedan kesên din navên girîng in ku di van medreseyan de perwerde dîtin.”

KESÊN KU XWE OLDAR DIHESIBÎNIN

Kavran got, “Armanca yekane civakek ku xizmetê ji desthilatê re bikin û di bin kontrola xwe de ava bikin. Ev rewş tenê bi van 20 salên dawî re ne sînordar e, di dîroka komarê de çend kes di Diyanetê de xebitîne an jî ji beşên Îlahiyatê mezûn bûne fêdeya wan gihîştiye civakê? Mixabin, tuneye. Kesên ku bi exlaq û etîkê nizanin lê xwe oldar dihesibînin derketin holê. Ev rewş rê li ber berteka civakî ateîzmê û krîza baweriyê vekir. Di bin navê olê de tişta ku dijberên olê nedikarîn bi dest bixin, wan pêk anîn. Ol di destê desthilata çewt de ol dikare bibe mîna hişbirê. Rêxistinên wekî DAÎŞ, Boko Haram û Talîban mînakên herî berbiçav ên vê yekê ne. Ji ber vê yekê rastiya olê ancax bi perwerdeyê hîn dibe.”

JI ÇAR ALIYAN VE ÊRÎŞÎ KURDISTANÊ DIKIN

Kavran anî ziman ku desthilatdarên ku nûnerên dewleta Tirk in, bi taybet li çar milên Kurdistanê tevdigerin, ji bo hesasiyetên olî yên Kurdan di bin kontrolê de bihêlin û bi rê ve bibin, bi her cûre civak û mezheban re hevkariyê dikin û wiha bi daw kir: “Ciwanên ku di cemaet û tarîkatên dewletê de tên perwerdekirin, tevlî nav rêxistinên radîkal ên mîna DAÎŞ’ê dibin. Bi teybetî ku herî zêde tevlîbûna di nava DAÎŞ ́ê ji herêmên Kurdistanê çêbû, ev jî nîşan dide ku sedema sereke ya tevlîbûna vê rêxistina xwînrêj pêvajoya mankurtkirinê ya ku di bin navê ́ perwerdeya olî de tê meşandine. Dewlet bi rêya saziyên perwerdehiyê hewl dide bi zextê wan di bin kontrola xwe de bihêle.”

YÊN HATINE ÊTÎKETKIRIN HEMÛ BAJAR

Ji me agahî bistîne!

Eger tu bibî abone em ê nûçeyên lezgîn yekser ji maîla te re bişînin.
Eger tu bibî abone te we wateyê ku tu Polîtikaya Malpera Me dipejînî û dîsa tê wê wateyê ku tu Şert û Mercên me qebûl dikî. Tu kendî bixwazî dikarî ji abonetiyê derkevî
Çi Difikirî?
.0
.0
.0
.0
.0
.0
Nûçeya Berê ‘Divê bi mezinkirina Çapemeniya Azad em tola şehîdan hilînin’
Nûçeya Pişt re Şeker: Li girtîgehan êşkenceya sîstematîk zêde dibe
Nirxandinek Bike Nirxandinek Bike

Nirxandinek Bike Bersivê betalke

Ji bo ku hun şirove bikin divê hun têkevin pergalê.

Me Bişopîne!

Tu dikarî li ser gelek platforman rûpelên me bişopînî.
FacebookBiecibîne
TwitterBişopîne
PinterestPîn bike
InstagramBişopîne
YoutubeSubscribe
TiktokBişopîne
TelegramBişopîne
Google NewsBişopîne
LinkedInBişopîne
- Frekans -
Ad image
- Frekans -
Ad image

Navarokên Li Pêş

‘Şeva Çaran’ îşev li ser ekranên Medya Haber TV’yê ye

‘Şeva Çaran’ wê îşev di salvegera darbeya leşkerî ya 12’yê Îlonê de di televîzyona Medya…

Ji aliyê Stêrk TV

‘Divê her kes li dijî cezayê îdamê bikeve nava liv û tevgerê’

Kombûna Jinan a Zenûbiya bang kir ku her kes ji bo 3 aktîvîstên Kurd ên…

Ji aliyê Stêrk TV

YNK’ê dewleta Tirk şermezar kir

Fraksiyona YNK’ê ya Parlamentoya Iraqê êrîşên balafirên bêmirov ên dewleta Tirk a dagirker li ser…

Ji aliyê Stêrk TV

Ev jî di be ku bala te bikşînin

Cîhan

Katz: Xeze dişewite, em ê paşde gav neavêjin

Ji aliyê Stêrk TV
Rojane

Seroka EFA’yê Lopez: Hewldana Ocalan mînak e ji bo cîhanê

Ji aliyê Stêrk TV
Rojane

Mîrxan Karker: Civaka ku herî zêde li Îslam a Demokratîk vekirî ye Kurd e

Ji aliyê Stêrk TV
Rojane

ROJEVA 16’Ê ÎLONA 2025’AN

Ji aliyê Stêrk TV
Ya Berê Ya Pişt re
Stêrk TV
Stêrk TV
Stêrk TV

Li Ser Şopa Heqîqetê

Stêrk TV kanaleke pirziman ya nûçeyan e. Zimanê sereke ya kanalê kurdî ye. Kanal bi van zimanan nûçeyan diweşîne; kurmancî, soranî, goranî, hewramî, dimilî û îngilîzî.

Facebook Twitter Youtube Rss Medium
Kategorî
  • Kurdistan
  • Rojane
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Jin
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
Rûpel
  • Têkîlî
  • Frekans
  • Derbarê me de
  • Şert û Merc
  • Rêgezên Malperê
  • Kar Xwestin
  • Kunye

© Stêrk TV. Hemû mafê wê parastîne

adbanner
AdBlock Asteng Dike
Malpera me de reklam hene, ji ber vê sedemê malpera me bixin listeya spî ya AdBlock'ê
Temam, ez ê li listeya spî zêde bikim
Hûn bi xêr hatin

Têkevin hesabê xwe

Te paroleya xwe jibîr kir?