Yekşem, 7 Îlon 2025
  • Ji Bo Min
  • Favoriyên Min
  • Tomarên Min
  • Dîtinên Min
  • Blog
Video
Podcast
Zindî
Arşîv
Têketin
Stêrk TV
  • DESTPÊK
  • ROJANE

    ROJEVA 7’Ê ÎLONA 2025’AN

    Ji aliyê Stêrk TV

    Roja Çapemeniya Azad hat pîrozkirin: Em xwedî li mîrateya şehîdên çapemeniyê derdikevin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Şaredarê Beykozê dîsa hat girtin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Hesabê X’ê yê Medya Haberê hate astengkirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Partiyan bertek nîşanî qeyûman dan: Ev darbeyek eşkere ye

    Ji aliyê Stêrk TV

    Îranê girtî Mêhran Behramyan darve kir

    Ji aliyê Stêrk TV
  • KURDISTAN

    ‘Şehîd Amed û Şivan rêya heqîqetê hilbijartin û bûn fermandarên serdemê’ 

    Ji aliyê Stêrk TV

    Ji bo bîranîna Kemal Pîr

    Ji aliyê Stêrk TV

    Rojnamevan Hêmîn Mamend qala êrîşa li ser xwe kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    Xizmên windayan bi daxwaza edaletê hatin ba hev

    Ji aliyê Stêrk TV

    Bi girseyî çûn serdana konê sersaxiyê yê Polat

    Ji aliyê Stêrk TV

    HPG-NRÇ: Em ê bibin şopdarên şehîdên xwe

    Ji aliyê Stêrk TV
  • JIN

    Edalet Omer: Doza jinên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê dozeke cîhanî ye

    Ji aliyê Stêrk TV

    Mirina bi guman a jinan zêde dibe: Şopên lêdanê vedişêrin û dibêjin ‘xwe kuştiye’

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Herêma Kurdistanê mehekê 3 jin hatin qetilkirin, 5 jî bi gumanbarî mirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Tevgera Şemiya Mor: Erdhejê xanî, Talîbanê jî hêvî hilweşand

    Ji aliyê Stêrk TV

    Jin têkildarî tundiya psîkolojîk û aborî têne agahdarkirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Jin aştiyeke çawa dixwazin?

    Ji aliyê Stêrk TV
  • ÇAND Û HÛNER

    Engîn Sever: Di festîvalê de em ê îradeya xwe nîşan bidin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Dengbêj Silêman Şirnexî koça dawî kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    Festîvala 33’emîn a Çanda Kurdî ya Navneteweyî 13’ê Îlonê li Dortmundê ye

    Ji aliyê Stêrk TV

    Festîvala Çand û Hunera Kurdî ya li Belçîkayê bi dawî bû

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Swîsreyê bi hezaran kes li hev kom bûn

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Kopenhagenê Festîvala Çand û Hunerê ya Kurd

    Ji aliyê Stêrk TV
  • CÎHAN
  • YÊN DIN
    • Gotar
    • Civak
    • Rojava
    • Gotar
  • 🔥
  • HEMÛ BAJAR
  • BEHDÎNAN
  • STENBOL
  • AMED
  • ENQERE
  • QAMIŞLO
  • ROJEV
  • KOBANÊ
  • WAN
  • ŞENGAL
  • ŞIRNEX
  • MÊRDÎN
  • HESEKÊ
  • RIHA
  • COLEMÊRG
  • ÊLIH
  • ŞEHBA
Nûçeyên Lezgîn
Hevdîtina Rêveberiya Xweser û Hikumeta Demkî taloq bû
Li Pêncewînê êrîşa bi balafira bêmirov: Kesekî jiyana xwe ji dest da
Şoreşa ku bi destê xwedawendan gihîşt serkeftinê: Şoreşa Rojava
Şewatên li Aydin, Îzmîr û Kutahyayê dewam dikin
Li Şarbajêr droneyek ket
Dîtina TîpanAa
Stêrk TVStêrk TV
  • Kurdistan
  • Jin
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Rojava
  • Rojane
  • Cîhan
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
  • Ji Bo Min
  • Dîtinên Min
  • Tomarên Min
  • Favoriyên Min
Bigere
  • Kategorî
    • Kurdistan
    • Jin
    • Ciwan
    • Çand û Hûner
    • Cîhan
  • BAJAR
    • HEMÛ BAJAR
    • AMED
    • STENBOL
    • QAMIŞLO
    • ŞEHBA
    • REQA
    • WAN
  • JI BO TE
    • Ji Bo Min
    • Tomarên Min
    • Favoriyên Min
    • Dîtinên Min
  • RÛPEL
    • Podcast
    • Video
    • Wêne
    • Gotar
Hesabê we heye? Têketin
Me bişopîne
© Mafên belavkirinê li ba Stêrk TV parastî ne 2024. Hemû maf parastî ne.
Stêrk TV > Blog > Jin > Komkujiya Koçgirî û jin
Jin

Komkujiya Koçgirî û jin

Mexdûrên herî mezin ên komkujiyên ku bi salan in li Kurdistanê dewam dikin jin in. Di Komkujiya Koçgiriyê de jî bi hezaran jin hem di pêvajoya tepisandina serhildana Koçgirî, hem jî piştî wê bi êşkenceyan hatin qetilkirin.

Stêrk TV
Stêrk TV Dîroka nûkirinê: 29. Tîrmeh 2024 Dema xwendinê: 6 dq.
Parvekirin

Erdnîgariya Kurdistanê ji nîvê duyemîn ê sedsala 19’an ve bû cihê şer û serhildanên bi tundiyê hatine tepisandin. Bê guman di van pêvajoyan de zirara herî mezin jin dîtin. Serhildana Koçgirî ya sala 1921’an yek ji serhildanên ku bi awayekî herî bi xwîn hate tepisandin e. Sakalli Nurettîn ku li herêmê ji bo kuştina bi hezaran sivîl telîmat dan û erka xwe weke “Paqijkirina herêmê” binav kir, xezûrê Abdullah Alpdogan e ku di sala 1938’an de li Dersimê hatibû erkdarkirin. Armanca xwe ya ji bo Koçgiriyê bi gotina “Me kesên ku dibêjin Zo (Ermenî) paqij kirin, niha dora kesên dibêjin lo ye” xulase kiriye. 

WALIYÊ KU HESABA KOMKUJIYÊ JI HIKÛMETÊ PIRSÎ: EBUBEKÎR HAZIM TEPEYRAN

Bîranînên Waliyê Sêwazê Ebubekîr Hazim Tepeyran ku şahidiya tiştên li Koçgiriyê qewimîne bi gotina “Divê em sedemên ku dijminatiya mafdar vediguhezînin nifşên siberojê ji holê rakin” xulase kiriye, ji bo nîşandana asta komkujiya sivîlan a li Koçgiriyê girîng e: “Şêniyên gundên ji aliyê leşkeran ve hatine dorpêçkirin, bi rastiya gotegotan, yanî bi bawerî anîna tenkîlkirina Kurd ji bo rizgarkirina jiyana xwe neçar man gund û malên xwe biterikînin û xwe bispêrin çiyayan.”

Gundiyên ku ji tirsa canê xwe reviyan, gundên ku bi serhildan û şêlînkerî hatin sûcdarkirin û valakirin, hatin şewitandin, wêrankirin û hemû tişt û heywanên wan hatin desteseririn. Bi vê sûretê 75 gundên girêdayî navenda navçeya Zara û navçeya Umraniye û li navçeya Dîvrîgî 56, bi giştî 132 gund weke cihên dijmin hatin şewitandin, wêrankirin û bi sedan kes hatine kuştin. Her wiha hemû eşya, zad û heywan hatine talankirin. Bi hezaran mirov jî li çiya, çol bi birçîbûn û hejariyê re mehkûmî mirinê hatine kirin… Nurettîn Paşa ewqas kes ne bi şer bi awayê komkujiyê kuştine.”

Di beşa rapora bîranînê de yên ku Tepeyran li ser kiryarên Sakalli Nurettîn yên di komkujiya Koçgiriyê de kirine ku pêşkêşî meclîsê kiriye, diyar dike ku li gundên ku rêberên serhildêr û şervan lê nebû jî, ji bo ku hewira tirsê çêbikin, ji aliyê sedan leşker ve hatine dorpêçkirin. Di rûniştinên vekirî û veşartî yên ji bo Koçgirî li meclîsê pêk hatin de îfadeyên parlamenterên herêmê jî gotinên Tepeyran piştrast dikin.

ÎFADEYA WEKÎLÊ ERZÎNGANÊ EMÎN BEG YÊN LI MECLÎSÊ

Tiştên ku Wekîlê Erzinganê Emîn Beg di rûniştina veşartî ya li meclîsê de têkildarê bûyerên li herêmê hatine jiyîn parvekiriye, balkêş e. Di vê beşê de behsa kiryarên çeteyên Topal Osman ku çawa dest danîne ser mal û milkên gel, êşkence li wan kirine, jinên kesên ti têkiliya wan bi serhildanê re nebû çawa desteserkirine, di girtnameya meclîsê de cih digire.

Herêma Koçgiriyê ku tê texmînkirin ji 132 gundan û herî kêm 40 hezar mirov pêk tê, li gorî amarên fermî tê diyar kirin ku kesên beşdarî serhildanê bûne bi qasî 3 hezar kes bûne. Lê beşeke wan a mezin bêçek bûne. Her çend hejmara mirovên bêçek û sivîl ên ku tevlî şer nebûne û rasterast ji aliyê leşkeran ve hatine qetilkirin neyê zanîn jî, biryara ji nû ve avakirina 76 gundên hatine şewitandin û hilweşandin her wiha 16 gund ji nû ve sazkirin, ji me re asta qirkirinê radixe ber çavan.

MEXDÛRÊN KOMKUJIYÊ YÊN HERÎ MEZIN: JINÊN KOÇGIRIYÊ NE

Bûyerên ku jinên Koçgirî di pêvajoya tepisandina serhildanê û piştî wê jiyan e, bi serê xwe mijarek a lêkolînkirinê ye. Komkujiya ku di Adara sala 1921’an de destpê kir, heta meha Hezîranê berdewam kir. 103 sal li ser komkujiyê re derbas dibe. Her çend ne pêkan be mirov xwe bigihîne şahidên zindî yên komkujiyê jî, lê bîranînên ku hatine vegotin û derbasî nifşan bûye, ji aliyê dîroka devkî girîng e.

Gotara Nivîskar Evîn Çîçek a di 7’ê Adara 2010’an de li Evrenselê hate weşandin, ji ber ku tê de vegotinên şahidên zindî yên komkujiyê heye, xwedî girîngiyeke mezin e. Çîçek ku di heman demê de ji Koçgirî ye, hem li endamên malbatê yên şahidiya komkujiyê kirine guhdarî kiriye û hem jî bi qasî ku karibe li tevahiya herêmê xwe gihandiye şahidan û çîrokên wan qeyd kiriye.

Gundiyek bi navê Rîfo di axaftineke xwe de behsa bandora jinên Koçgiriyê di jiyanê de dike û ev tişt dibêje, “Di malbata AlîŞan Beg ê mezin de û di mala zarok û neviyên wan de jin bi bandor in. Mînak hevsera Alîşan Beg Xecêxan li ser hespa xwe siwar dibû û gund bi gund digeriya. Bûka wan Xatûna Nazê jineke ku cotyaran bi rê ve dibir. Îzzet beg xwe tevî karê cotyaran nedikir. Mirovek dilgerm û çalak bû. Hevsera wî jî bi serê xwe biryara tiştan dida. Jin li ba me ne li pişt perde ango bûrûkan bû. Kalikê min Rifat beg û bavê min bi hev re diçûn gundan. Di nava malbatan de jin nedihatin sînordarkirin. Li gorî mêran gavek li pêş bûn. Jin bi hilberîn û parvekirinê re mijûl dibûn.”

YÊN HATINE ÊTÎKETKIRIN HEMÛ BAJAR

Ji me agahî bistîne!

Eger tu bibî abone em ê nûçeyên lezgîn yekser ji maîla te re bişînin.
Eger tu bibî abone te we wateyê ku tu Polîtikaya Malpera Me dipejînî û dîsa tê wê wateyê ku tu Şert û Mercên me qebûl dikî. Tu kendî bixwazî dikarî ji abonetiyê derkevî
Çi Difikirî?
.0
.0
.0
.0
.0
.0
Nûçeya Berê Biden vekişiya, bala her kesî li ser Kamala Harrisê ye
Nûçeya Pişt re Şervanê HRE’ê Brûsk Meydana li Efrînê şehîd bû
Nirxandinek Bike Nirxandinek Bike

Nirxandinek Bike Bersivê betalke

Ji bo ku hun şirove bikin divê hun têkevin pergalê.

Me Bişopîne!

Tu dikarî li ser gelek platforman rûpelên me bişopînî.
FacebookBiecibîne
TwitterBişopîne
PinterestPîn bike
InstagramBişopîne
YoutubeSubscribe
TiktokBişopîne
TelegramBişopîne
Google NewsBişopîne
LinkedInBişopîne
- Frekans -
Ad image
- Frekans -
Ad image

Navarokên Li Pêş

Li gelek bajaran civînên gel: Dewlet jî divê gav bavêje

Bi pêşengiya DEM Partî û DBP’ê li gelek bajaran civînên gel hatin lidarxistin. Di civînan…

Ji aliyê Stêrk TV

KOMAW’ê cejna gelê Kurd pîroz kir

KOMAW'ê Cejna Remezanê li gelê Kurd pîroz kir û xwest, cejna îsal bibe wesîle ji…

Ji aliyê Stêrk TV

‘Li Dersimê li dijî polîtîkayên şerê taybet pêwîstî bi rêxistinkirinê heye’

Parlamentera DEM Partiyê ya Dersimê Ayten Kordu diyar kir ku li dijî polîtîkayên şerê taybet…

Ji aliyê Stêrk TV

Ev jî di be ku bala te bikşînin

Kurdistan

‘Şehîd Amed û Şivan rêya heqîqetê hilbijartin û bûn fermandarên serdemê’ 

Ji aliyê Stêrk TV
Kurdistan

Ji bo bîranîna Kemal Pîr

Ji aliyê Stêrk TV
Rojane

Şaredarê Beykozê dîsa hat girtin

Ji aliyê Stêrk TV
Rojane

Hesabê X’ê yê Medya Haberê hate astengkirin

Ji aliyê Stêrk TV
Ya Berê Ya Pişt re
Stêrk TV
Stêrk TV
Stêrk TV

Li Ser Şopa Heqîqetê

Stêrk TV kanaleke pirziman ya nûçeyan e. Zimanê sereke ya kanalê kurdî ye. Kanal bi van zimanan nûçeyan diweşîne; kurmancî, soranî, goranî, hewramî, dimilî û îngilîzî.

Facebook Twitter Youtube Rss Medium
Kategorî
  • Kurdistan
  • Rojane
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Jin
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
Rûpel
  • Têkîlî
  • Frekans
  • Derbarê me de
  • Şert û Merc
  • Rêgezên Malperê
  • Kar Xwestin
  • Kunye

© Stêrk TV. Hemû mafê wê parastîne

adbanner
AdBlock Asteng Dike
Malpera me de reklam hene, ji ber vê sedemê malpera me bixin listeya spî ya AdBlock'ê
Temam, ez ê li listeya spî zêde bikim
Hûn bi xêr hatin

Têkevin hesabê xwe

Te paroleya xwe jibîr kir?