Belgefîlma ‘Vejîna Kurd: Ji qirkirinê ber bi jiyana azad ve” ku ji 90 beşî pêk tê, berxwedan û têkoşîna azadiyê ya gelê Kurd di seranserê dîrokê de nîşan dide.
Vejîna Kurd ku di encama berhema keda 9 salan a xebatê de derketiye holê, bi sedan şahidan, bi hezaran belge, wêne û dîmenên vejîna bi rûmet û berxwedana gelekî di bin gefa qirkirinê de nîşan dide.
Hefteya bihurî, beşa 22’yemîn a belgefîlmê ya bi navê “Berxwedan Jiyan e” berxwedana zindana Amedê ya li dijî zilma faşîzma 12’yê Îlonê ji Mazlûm Dogan heta Kemal Pîr û Xeyrî Durmuş, anî bû ser ekranê. Di vê beşê de ji bilî çîrokên qehremaniya takekesî, sembola têkoşîna gelê Kurd a ji bo azadiyê û kodên dîrokî yên berxwedana kolektîf a li dijî faşîzmê li Tirkiyeyê nîşan dide.
BERXWEDANA DÎROKÎ
Beşa 23’yemîn, “Şeva Çaran”, rastî salvegera darbeya 12’yê Îlona 1980’an hat. Ev beş berxwedana dîrokî ya Ferhat Kurtay, Necmî Oner, Mahmut Zengîn û Eşref Anyik ku bedena xwe li Zindana Amedê Hejmar 5 şewitandin û di bîra gelê Kurd de cihek nayê jibîr kirin hişt, nîşan dide.
Faşîzma 12’yê Îlonê zilm û asîmîlasyoneke giran li ser gelê Kurd ferz kir; cihê wê yê herî sembolîk Zindana Amedê ya Hejmar 5 bû.
Zindana Amedê ya Hejmar 5 ne zindanek ji rêzê bû, ew wekî laboratuwarek ji bo neçarkirina gelê Kurd bo teslîmbûnê, kar kir; berxwedana ku li dijî wê derket holê bû yek ji beşên bi rûmet ên têkoşîna azadiya Kurd.
Vejîna Kurd, bi beşa xwe ya “Şeva Çaran”, berxwedana germ a ku ji bo parastina rûmeta mirovan li dijî êşkenceya cûntayê hat kirin, nîşan dide.
ŞAHID
Di beşa “Şeva Çaran” de yek ji sembola têkoşîna azadiya jinên Kurd Sakîne Cansiz û berxwedêrên demê Mûstafa Karasu, Fuat Kav, Muzaffer Ayata, Kemal Aktaş û Bedrettîn Kavak cih digirin. Beşîr Dundar ê di heman hucreyê de bû û şahidiya çalakiyê kiribû, behsa kêliyên çalakiyê dike. Xwişka Ferhat Kurtay Rabîa Kurtay jî şahidiya xwe û bîranînên malbatê vedibêje.
Di belgefîlmê de dayika Cemal Arat ku yek ji endamên Dayikên Aştiyê ye Sakîne Arat jî cih digire. Şahidiyên xwişka endamê MK ya PKK’ê Riza Altun Xezal Altun, xwişka Mûstafa Karasu Zarîfe Karasu û her wiha Nedret Tanrikulu girîngiya berxwedana li derve û têkoşîna dayikan radixe ber çavan.
WÊNE Û DÎMENÊN NÛ
Ev beş bi wêne û dîmenên ku berê nehatine weşandin, tê ser ekranê. Di vê beşê de wê wêneyên arşîvkirî ku hem girtiyên ku li Zindana Amedê li ber xwe didan û hem jî hevgirtina malbatên wan nîşan dida, bîne ser ekranê.
“Şeva Çaran” dê îşev saet 7:00’ê êvarê bi dema Ewropayê û 8:00’ê êvarê bi dema Kurdistan û Tirkiyeyê li ser Medya Haber TV’yê bê weşandin.
Beşên berê yên belgefîlmê dikarin li ser înternetê û li ser Telegramê werin temaşekirin.
