Pêncşem, 18 Îlon 2025
  • Ji Bo Min
  • Favoriyên Min
  • Tomarên Min
  • Dîtinên Min
  • Blog
Video
Podcast
Zindî
Arşîv
Têketin
Stêrk TV
  • DESTPÊK
  • ROJANE

    Parêzer Ekîn Yeter: Divê Komîsyona Meclîsê biryara ‘Mafê Hêviyê’ bibîne

    Ji aliyê Stêrk TV

    Turkdogan: Konseya Ewropayê dikarîbû prosedura binpêkirinê bida destpêkirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Bedîrhanoglû daxwaza ‘perwerdeya bi zimanê dayikê’ û ‘rêveberiya xwecihî’ kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    Konseya Ewropayê bang li Tirkiyeyê kir ku biryarên ji bo Demîrtaş bicih bîne

    Ji aliyê Stêrk TV

    Xwediyên Xelatên Rojnamevaniyê yên Mûsa Anter diyar bûn

    Ji aliyê Stêrk TV

    Nasrullah Kuran: PKK’ê li ser navê sosyalîzmê domdarî afirad

    Ji aliyê Stêrk TV
  • KURDISTAN

    HPG-NRÇ şehîd Zenda bi hurmet bi bîr anî

    Ji aliyê Stêrk TV

    ‘Divê bi girseyî serdana goristanên hatin xerakirin bê kirin’

    Ji aliyê Stêrk TV

    Fermandarê ku kûrahiya jiyanê û hêza şer gihand hev: Mordem Çewlîk

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Şengalê ji bo sê gerîlayên Ereb merasîma sersaxî û bîranînê hat lidarxistin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Amedê bi hezaran bang kir: Mafê hêviyê kilîda entegrasyona demokratîk e

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Wanê ji bo ‘Mafê hêviyê’ meş: Em bi milyonan li dû Rêber Apo û pêvajoya nû ne

    Ji aliyê Stêrk TV
  • JIN

    Rêxistinên mafên mirovan ji bo dermankirina Zeyneb Celaliyan bang kirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Ji Zeyneb Celaliyan name

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Linzê bîranîna Jîna Emînî û jinên hatin qetilkirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    HPJ’ê bang li jinan kir: Ber bi civaka demokratîk û aştiyê gavê biavêjin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Di salvegera serhildana ‘Jin Jiyan Azadî’ de banga yekîtî û têkoşînê

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Rojava Jîna Emînî hate bîranîn, serhildana ‘Jin Jiyan Azadî’ hate silavkirin

    Ji aliyê Stêrk TV
  • ÇAND Û HÛNER

    Hunera Mizgîn, hunermenda nemir Merziye Rezazî bi bîr anî

    Ji aliyê Stêrk TV

    Şanoya Kurd hilberîna xwe her tim dewam kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    JI 5’emîn Mihrîcana Çanda Kurd a Sînan Dersim re demek kurt ma

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Herfordê ji bo piştgiriya bi Kampa Penaberan a Şehîd Rustem Cûdî konser tê lidarxistin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Enstîtuya Kurd a Swîsreyê armanc dike ku zimanê dayikê li hemû kantonan belav bike

    Ji aliyê Stêrk TV

    Hejmara 37’an a Kovara Ciwanên Welatparêz derket

    Ji aliyê Stêrk TV
  • CÎHAN
  • YÊN DIN
    • Gotar
    • Civak
    • Rojava
    • Gotar
  • 🔥
  • HEMÛ BAJAR
  • BEHDÎNAN
  • STENBOL
  • AMED
  • ENQERE
  • QAMIŞLO
  • ROJEV
  • KOBANÊ
  • WAN
  • ŞENGAL
  • ŞIRNEX
  • MÊRDÎN
  • HESEKÊ
  • RIHA
  • ÊLIH
  • COLEMÊRG
  • ŞEHBA
Nûçeyên Lezgîn
Hevdîtina Rêveberiya Xweser û Hikumeta Demkî taloq bû
Li Pêncewînê êrîşa bi balafira bêmirov: Kesekî jiyana xwe ji dest da
Şoreşa ku bi destê xwedawendan gihîşt serkeftinê: Şoreşa Rojava
Şewatên li Aydin, Îzmîr û Kutahyayê dewam dikin
Li Şarbajêr droneyek ket
Dîtina TîpanAa
Stêrk TVStêrk TV
  • Kurdistan
  • Jin
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Rojava
  • Rojane
  • Cîhan
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
  • Ji Bo Min
  • Dîtinên Min
  • Tomarên Min
  • Favoriyên Min
Bigere
  • Kategorî
    • Kurdistan
    • Jin
    • Ciwan
    • Çand û Hûner
    • Cîhan
  • BAJAR
    • HEMÛ BAJAR
    • AMED
    • STENBOL
    • QAMIŞLO
    • ŞEHBA
    • REQA
    • WAN
  • JI BO TE
    • Ji Bo Min
    • Tomarên Min
    • Favoriyên Min
    • Dîtinên Min
  • RÛPEL
    • Podcast
    • Video
    • Wêne
    • Gotar
Hesabê we heye? Têketin
Me bişopîne
© Mafên belavkirinê li ba Stêrk TV parastî ne 2024. Hemû maf parastî ne.
Stêrk TV > Blog > Civak & Ekolojî > Gundên Hewreman û rola Kaniya Kêmne
Civak & Ekolojî

Gundên Hewreman û rola Kaniya Kêmne

Pêşiyan gotiye: “Av û avadanî”. Di navbera av û avadaniyê de têkiliyeke xurt heye. Hewramiyan zêdetir haya wan ji vê têkiliyê çêbûye. Av li ba Hewramiyan tenê hêmaneke bikaranînê nîn e, hêmana vejîna siruştê ye.

Stêrk TV
Stêrk TV Dîroka nûkirinê: 22. Sibat 2024 Dema xwendinê: 8 dq.
Parvekirin

Pêşiyan gotiye: “Av û avadanî”. Eger em li naveroka vê gotinê binêrin, em dibînin ku têkiliyeke xurt di navbera av û avadaniyê de heye. Hewramiyan zêdetir haya wan ji vê têkiliyê çêbûye. Av li ba Hewramiyan tenê hêmaneke bikaranînê nîn e, hêmana vejîna siruştê ye. Hewramiyan di lorîkên xwe de, di nav deq û çîrokên xwe de li ser kanî û avzê û çem û robaran lorandiye. Cihekî taybet ê avzêyan heye û dîrokeke wan a dêrin jî heye. Kanî û robarên gundê Kêmneyê gelek in û jiyana gundên derdorê jî bi wan ve girêdayî ye. Nivîskar û dîroknas Celîl Ebasî li ser raborî û dîroka kaniyên gundê Kêmneyê û rola wan a di avakirina gundan de ji ANF’yê re axivî.

 

Nivîskar û dîroknas Celîl Ebasî li ser dîroka Kêmne û kaniyên wê wiha got: “Ji bo ku em behsa vê mijarê bikin, em neçar in ku li dîrokê vegerin. Em dizanin ku serdemek bi navê ‘Serdema Berî Dadê” heye. Ji bîra me neçe ku Tofana Nûh hem di dînên Îbrahîmî de û hem di edebiyata Sumeriyan de vedigere Tofana Cemşîd. Ango dayika wan hemû destanan Serdema Berî Dadê ye. Em dizanin ku kaniya Kêmneyê ji Serdema Berî Dadê ve heye. Wek kaniyeke mezin baxçeyên li ber xwe û baxçeyên gundên Biyare û  Narincile û Zerdehalê av dide. Cihokek heye ku ava kaniya Kêmneyê ji Biyareyê heta Narincileyê veguhastiye, heta niha jî maye. Ev yek dîroka kaniya Kêmneyê ye.”

Celîl Ebasî der heqê qonaxa duyem a dîroka Kêmneyê de diyar kir ku qonaxa duyem ew dem e ku Kêmne ji gundê hember bo Kêmneya îro tê veguhastin.  Ebasî ev tişt li gotinên xwe zêdekirin: “Ew kaniya ku we dît, bi cihokekê ji kilsê avê digihîne gund. Lê belê mixabin heta niha kesî li ser lêkolîn nekiriye. Divê em ji bîr nekin ku li Niweycerê kaniyeke me heye ku mîna ya li Heyatê ye û her du jî dikevin jora Kêmneyê. Mumkun e ku ev kanî heman kanî bin, lê belê pêwîstî bi lêkolînên zêdetir heye. Tiştê ku girîng e ku em bibêjin ew e ku cihê ku Hewramiyan kanî lê dane, cihekî nizm e. Di serdema kesekî bi navê Mîsrîcanî de ku di Avestayê de jê re dibêjin Mesmuxane ku pêşengê Muxan e, kanî di bin dareke tayleyê de hatiye lêdan. ‘Tayle’ dareke pîroz e di edebiyata Mîtraîzmê de. Ev kanî dikeve navbera sê darên tayleyê ku ji yekê ra Tayleya Qebale, ji ya jortir re Tayleya Seyrcige û ji ya li aliyê çepê re jî Tayleya Pîr tê gotin.”

’PÎREWET CIHÊ HELANDINA HESIN Û ÇEKÇÊKIRINÊ BÛYE’

Di heman demê de nivîskar behsa xebatên xwe yên li ser dîroka Kêmne û devera wê kir û got: “Min di kitêba ‘Kêmne: Dergûşa Mirov, Navenda Efsane û Weltê Hunerê’ de bi dûr û dirêjî behsa dîroka Kêmneyê kiriye. Kêmne ango xwedî fikra baş, exlaqê baş. Îcar eger em li guvah û cih û nav û belgeyên din binêrin, em ê bibînin ku Med ji wê derê derketine. Min di berhema xwe de amaje bi navê Pîrewet kiriye ku cihê helandina hesin û çekçêkirinê bûye. Leşkergeh jî li wir hebûye.

Ji bilî vê yekê heft aşên mezin ku heft darên tayleyê li dora wan hebûne, li Kêmneyê hebûne û di Avestayê de wek heft aşên pîroz behsa wan hatiye kirin. Teqrîben 32 goristanên mezin li Kêmneyê hene. Ev 32 goristan 32 rûpelên dîrokî nîşanî me didin. Sî û du beşên dîrokê ku her yek ji wan herî kêm sed sal temenê wê heye.”

Li ser vejandina avan, Celîl Ebasî got: “Divê nefeseke dilsozane ji bo vejandina kaniyên kevn bê dayîn ku hilweşiyane û ava wan kêm bûye. Ev yek karekî baş û hêjayî pesnê ye. Lê belê xwezî em zêdetir biçûna û ew îradeya me hebûya ku em li kaniya resen bigeriyana. Her çawa be, karekî pîroz e û di siberojê de ne te nê xizmeta gundê Kêmneyê dike, her wiha xizmeta gundên çar aliyên Kêmneyî jî dike.

‘TAKEKESÊN HEWRAMÎ JI DIYARDEYÊN SIRUŞTÎ NETIRSIYANE’

Ebas Celalî li ser helwesta Hewramiyan a li hember siruştê ev tişt gotin: “Takekesên Hewramî berevajî gelên din, ji diyardeyên siruştî netirsiyane, xwe li gel wan guncandine. Her tim li cihên wisa xanî çêkirine ku ne lêmişt zerarê dide, ne erdhej zerarê dide. Her tim bi siruştê re aşt bûne, lewma karîne dijwartirîn û asêtirîn cihên siruştê bikin cihên çandiniyê. Eger em werin û behsa Kêmneyê bikin, di şerê Iraq û Îranê de, di salên 1978-1979’an de xelkê Kêmneyê aware bû. Ji hêla her du rejîman ve hatin topbarankirin. Piştî 40-50 salan, piştî wan hemû şer û wêrankariyan, xaniyên wisa hene ku hîna mane; ne çîmento, ne hesin û ne jî stûn di wan de hatiye bikaranîn. Hewramiyan ji bo hemû pêwîstiyên xwe sûd ji siruştê wergirtine.”

‘PÊWÎST E XELK VEGERE WÊ DÎROKA KU WINDA KIRINE’

Ebas Celalî di berdewamiya axaftina xwe de wiah got: “Berî hatina wê pêla globalîzmê, li Hewramanê gundek tune bû ku çîmento û ceps di wan de hatiye bikaranîn. Ji bo siwaxkirina mala xwe axa xwe bi kar anîne. Îro zanist ji me re dibêje ku bi pêxwasî di nav axê de bimeşin da ku enerjiya we ya xerab vala bibe. Ax enerjiya erênî û nû dide te. Li Hewramanê ji mêj ve ye ev yek tê kirin. Pêla globalîzmê û teknolojî bi awayekî xerab gihîşte me. Bê ku em pê re bijîn û nas bikin, me ew bi kar anî û me siruştbûna jiyana xwe nehişt. Me çîmento û ceps û hwd. bir dûrtirîn gundan. Berî niha min gotibû, Kêmne piştî ew qas awareyî û valakirinê, niha jî xanî hene ku bi saxlemî mane. Me ev yek ji bîr kiriye û me xwe xistiye bin rehma çîmentoyê ku ev yek dûrketin e ji siruşta xwe ya resen.”

Celîl Ebasî di dawiya axaftina xwe de wiha got: “Hêvîdar im ku ew karê ku li kaniya Kêmneyê hatiye destpêkirin, bandorê li kaniyên din û kaniyên gundên din bike û niyetek be ji bo avadankirina gundan. Ji ber ku gundekî wekî Kêmneyê eger vala bibe û kes tê de nemîne, hebûna kaniyê wateyeke wê namîne. Pêwîst e em jiyana mirovî jî li ber çavan bigirin. Ez hêvî dikim ku em careke din vegerin Hewramanê û li hev kom bibin û jiyana xwe ya siruştî ava bikin. Hêvî dikim em rê û korekanî û baxçeyan çêdikin û jiyana siruştî ya Hewramanê zindî dikin.”

YÊN HATINE ÊTÎKETKIRIN HELEBCE

Ji me agahî bistîne!

Eger tu bibî abone em ê nûçeyên lezgîn yekser ji maîla te re bişînin.
Eger tu bibî abone te we wateyê ku tu Polîtikaya Malpera Me dipejînî û dîsa tê wê wateyê ku tu Şert û Mercên me qebûl dikî. Tu kendî bixwazî dikarî ji abonetiyê derkevî
Çi Difikirî?
.0
.0
.0
.0
.0
.0
Nûçeya Berê Polîtîkaya avê ya Tirkiyeyê: Şer û talan
Nûçeya Pişt re Li Colemêrgê rê hatin girtin
Nirxandinek Bike Nirxandinek Bike

Nirxandinek Bike Bersivê betalke

Ji bo ku hun şirove bikin divê hun têkevin pergalê.

Me Bişopîne!

Tu dikarî li ser gelek platforman rûpelên me bişopînî.
FacebookBiecibîne
TwitterBişopîne
PinterestPîn bike
InstagramBişopîne
YoutubeSubscribe
TiktokBişopîne
TelegramBişopîne
Google NewsBişopîne
LinkedInBişopîne
- Frekans -
Ad image
- Frekans -
Ad image

Navarokên Li Pêş

Festîvala Fîlman a Dusseldorfê bi panela Rewşa Êzidiyan dest pê kir

Yekemîn Festîvala Fîlman a Dusseldorfê bi panela bi navê “Rewşa Êzidiyan” dest pê kir. Moderatoriya…

Ji aliyê Stêrk TV

YNK: Komên terorîst li derdora Kerkûk û Germiyan bi cih bûne

Endamê Serkirdayetiya YNK’ê Salar Mehmûd hişyarî kir ku li derdora Kerkûk û Germiyan “komên terorîst”…

Ji aliyê Stêrk TV

MAK’ê li Licê çalakî kir

Milîsên Azadiyê yên Kurdistanê (MAK) ragihandin ku li bejahiya navçeya Licê ya Amedê xefika kişandina…

Ji aliyê Stêrk TV

Ev jî di be ku bala te bikşînin

Civak & Ekolojî

Sala 2024’an nêzî 150 aktîvîstên hawirdorparêz hatin kuştin

Ji aliyê Stêrk TV
Civak & Ekolojî

NY: Qata ozonê her ku diçe digihîje hev, dibe ku heta sala 2066’an bi temamî bigihîje hev

Ji aliyê Stêrk TV
Civak & Ekolojî

Banga ji Bestayê: Destpêkê bila bi darên me re li hev bikin!

Ji aliyê Stêrk TV
Civak & Ekolojî

Li Bestayê zêmara li ser darên hatine birîn

Ji aliyê Stêrk TV
Ya Berê Ya Pişt re
Stêrk TV
Stêrk TV
Stêrk TV

Li Ser Şopa Heqîqetê

Stêrk TV kanaleke pirziman ya nûçeyan e. Zimanê sereke ya kanalê kurdî ye. Kanal bi van zimanan nûçeyan diweşîne; kurmancî, soranî, goranî, hewramî, dimilî û îngilîzî.

Facebook Twitter Youtube Rss Medium
Kategorî
  • Kurdistan
  • Rojane
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Jin
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
Rûpel
  • Têkîlî
  • Frekans
  • Derbarê me de
  • Şert û Merc
  • Rêgezên Malperê
  • Kar Xwestin
  • Kunye

© Stêrk TV. Hemû mafê wê parastîne

adbanner
AdBlock Asteng Dike
Malpera me de reklam hene, ji ber vê sedemê malpera me bixin listeya spî ya AdBlock'ê
Temam, ez ê li listeya spî zêde bikim
Hûn bi xêr hatin

Têkevin hesabê xwe

Te paroleya xwe jibîr kir?