Duşem, 1 Îlon 2025
  • Ji Bo Min
  • Favoriyên Min
  • Tomarên Min
  • Dîtinên Min
  • Blog
Video
Podcast
Zindî
Arşîv
Têketin
Stêrk TV
  • DESTPÊK
  • ROJANE

    1’ê Îlonê: Aştî tenê bi îradeya hevpar a gelan pêkan e

    Ji aliyê Stêrk TV

    Mîtîngên 1’ê Îlonê: Divê komîsyon bi lezgînî bi Birêz Ocalan re hevdîtinê bike

    Ji aliyê Stêrk TV

    Polîsan şîna Şehîd Arvîn Çirav asteng kirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Hatîmogûllari: Aştiya Tirkiyeyê firsendek dîrokî ye

    Ji aliyê Stêrk TV

    Rêber Apo: Veguherîna civakî peywira sereke ya serdema nû ye

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Stenbolê Mitînga 1’ê Îlonê: ‘Ji bo civaka demokratîk deng bide aştiyê’

    Ji aliyê Stêrk TV
  • KURDISTAN

    Bakirhan: Divê Ocalan bi gelê xwe re bicive

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Rihayê mîtînga 1’ê ÎLonê: Divê Rêber Apo azad bibe

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Rojhilatê Kurdistanê li dijî mamosteyan êşkence, binçavkirin û girtin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Nisêbînê girseya gel serdana şîna Bahaddîn Ay kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Başûrê Kurdistanê 40 gorên antîk ên 2.300 salî derketin holê

    Ji aliyê Stêrk TV

    HPG: Êrîşên artêşa Tirk dewam dikin

    Ji aliyê Stêrk TV
  • JIN

    Li Îtalyayê hemwelatiya fahrî dan sê jinên ku cezayê îdamê lê hatine birîn

    Ji aliyê Stêrk TV

    Jinan xutbeyên Diyanetê protesto kirin û serlêdana sûc kirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Komxebata Ronesansa Jinên Êzidî: Em ê bibin pêşengên civaka demokratîk û azad

    Ji aliyê Stêrk TV

    ‘Şengal wê bibe navenda ronakbîriyê ya Êzidiyan’

    Ji aliyê Stêrk TV

    ‘Hûn bi qedexeyê nikarin aştiyê tune bikin, em ê aştiyê ava bikin’

    Ji aliyê Stêrk TV

    TJK-E’yê ji bo rawestandina cezayên îdamê bang kir

    Ji aliyê Stêrk TV
  • ÇAND Û HÛNER

    Festîvala Çand û Hunera Kurdî ya li Belçîkayê bi dawî bû

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Swîsreyê bi hezaran kes li hev kom bûn

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Kopenhagenê Festîvala Çand û Hunerê ya Kurd

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Belçîkayê Festîvala Çanda Kurd destpê kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Kobanê wê dibistana muzîkê were vekirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Koma Awazên Çiya bi ‘Dara Jiyanê’ Cejna Vejînê pîroz kir

    Ji aliyê Stêrk TV
  • CÎHAN
  • YÊN DIN
    • Gotar
    • Civak
    • Rojava
    • Gotar
  • 🔥
  • HEMÛ BAJAR
  • BEHDÎNAN
  • STENBOL
  • AMED
  • ENQERE
  • QAMIŞLO
  • ROJEV
  • KOBANÊ
  • WAN
  • ŞENGAL
  • ŞIRNEX
  • MÊRDÎN
  • HESEKÊ
  • RIHA
  • COLEMÊRG
  • ÊLIH
  • ŞEHBA
Nûçeyên Lezgîn
Hevdîtina Rêveberiya Xweser û Hikumeta Demkî taloq bû
Li Pêncewînê êrîşa bi balafira bêmirov: Kesekî jiyana xwe ji dest da
Şoreşa ku bi destê xwedawendan gihîşt serkeftinê: Şoreşa Rojava
Şewatên li Aydin, Îzmîr û Kutahyayê dewam dikin
Li Şarbajêr droneyek ket
Dîtina TîpanAa
Stêrk TVStêrk TV
  • Kurdistan
  • Jin
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Rojava
  • Rojane
  • Cîhan
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
  • Ji Bo Min
  • Dîtinên Min
  • Tomarên Min
  • Favoriyên Min
Bigere
  • Kategorî
    • Kurdistan
    • Jin
    • Ciwan
    • Çand û Hûner
    • Cîhan
  • BAJAR
    • HEMÛ BAJAR
    • AMED
    • STENBOL
    • QAMIŞLO
    • ŞEHBA
    • REQA
    • WAN
  • JI BO TE
    • Ji Bo Min
    • Tomarên Min
    • Favoriyên Min
    • Dîtinên Min
  • RÛPEL
    • Podcast
    • Video
    • Wêne
    • Gotar
Hesabê we heye? Têketin
Me bişopîne
© Mafên belavkirinê li ba Stêrk TV parastî ne 2024. Hemû maf parastî ne.
Stêrk TV > Blog > Civak & Ekolojî > Gundên Hewreman û rola Kaniya Kêmne
Civak & Ekolojî

Gundên Hewreman û rola Kaniya Kêmne

Pêşiyan gotiye: “Av û avadanî”. Di navbera av û avadaniyê de têkiliyeke xurt heye. Hewramiyan zêdetir haya wan ji vê têkiliyê çêbûye. Av li ba Hewramiyan tenê hêmaneke bikaranînê nîn e, hêmana vejîna siruştê ye.

Stêrk TV
Stêrk TV Dîroka nûkirinê: 22. Sibat 2024 Dema xwendinê: 8 dq.
Parvekirin

Pêşiyan gotiye: “Av û avadanî”. Eger em li naveroka vê gotinê binêrin, em dibînin ku têkiliyeke xurt di navbera av û avadaniyê de heye. Hewramiyan zêdetir haya wan ji vê têkiliyê çêbûye. Av li ba Hewramiyan tenê hêmaneke bikaranînê nîn e, hêmana vejîna siruştê ye. Hewramiyan di lorîkên xwe de, di nav deq û çîrokên xwe de li ser kanî û avzê û çem û robaran lorandiye. Cihekî taybet ê avzêyan heye û dîrokeke wan a dêrin jî heye. Kanî û robarên gundê Kêmneyê gelek in û jiyana gundên derdorê jî bi wan ve girêdayî ye. Nivîskar û dîroknas Celîl Ebasî li ser raborî û dîroka kaniyên gundê Kêmneyê û rola wan a di avakirina gundan de ji ANF’yê re axivî.

 

Nivîskar û dîroknas Celîl Ebasî li ser dîroka Kêmne û kaniyên wê wiha got: “Ji bo ku em behsa vê mijarê bikin, em neçar in ku li dîrokê vegerin. Em dizanin ku serdemek bi navê ‘Serdema Berî Dadê” heye. Ji bîra me neçe ku Tofana Nûh hem di dînên Îbrahîmî de û hem di edebiyata Sumeriyan de vedigere Tofana Cemşîd. Ango dayika wan hemû destanan Serdema Berî Dadê ye. Em dizanin ku kaniya Kêmneyê ji Serdema Berî Dadê ve heye. Wek kaniyeke mezin baxçeyên li ber xwe û baxçeyên gundên Biyare û  Narincile û Zerdehalê av dide. Cihokek heye ku ava kaniya Kêmneyê ji Biyareyê heta Narincileyê veguhastiye, heta niha jî maye. Ev yek dîroka kaniya Kêmneyê ye.”

Celîl Ebasî der heqê qonaxa duyem a dîroka Kêmneyê de diyar kir ku qonaxa duyem ew dem e ku Kêmne ji gundê hember bo Kêmneya îro tê veguhastin.  Ebasî ev tişt li gotinên xwe zêdekirin: “Ew kaniya ku we dît, bi cihokekê ji kilsê avê digihîne gund. Lê belê mixabin heta niha kesî li ser lêkolîn nekiriye. Divê em ji bîr nekin ku li Niweycerê kaniyeke me heye ku mîna ya li Heyatê ye û her du jî dikevin jora Kêmneyê. Mumkun e ku ev kanî heman kanî bin, lê belê pêwîstî bi lêkolînên zêdetir heye. Tiştê ku girîng e ku em bibêjin ew e ku cihê ku Hewramiyan kanî lê dane, cihekî nizm e. Di serdema kesekî bi navê Mîsrîcanî de ku di Avestayê de jê re dibêjin Mesmuxane ku pêşengê Muxan e, kanî di bin dareke tayleyê de hatiye lêdan. ‘Tayle’ dareke pîroz e di edebiyata Mîtraîzmê de. Ev kanî dikeve navbera sê darên tayleyê ku ji yekê ra Tayleya Qebale, ji ya jortir re Tayleya Seyrcige û ji ya li aliyê çepê re jî Tayleya Pîr tê gotin.”

’PÎREWET CIHÊ HELANDINA HESIN Û ÇEKÇÊKIRINÊ BÛYE’

Di heman demê de nivîskar behsa xebatên xwe yên li ser dîroka Kêmne û devera wê kir û got: “Min di kitêba ‘Kêmne: Dergûşa Mirov, Navenda Efsane û Weltê Hunerê’ de bi dûr û dirêjî behsa dîroka Kêmneyê kiriye. Kêmne ango xwedî fikra baş, exlaqê baş. Îcar eger em li guvah û cih û nav û belgeyên din binêrin, em ê bibînin ku Med ji wê derê derketine. Min di berhema xwe de amaje bi navê Pîrewet kiriye ku cihê helandina hesin û çekçêkirinê bûye. Leşkergeh jî li wir hebûye.

Ji bilî vê yekê heft aşên mezin ku heft darên tayleyê li dora wan hebûne, li Kêmneyê hebûne û di Avestayê de wek heft aşên pîroz behsa wan hatiye kirin. Teqrîben 32 goristanên mezin li Kêmneyê hene. Ev 32 goristan 32 rûpelên dîrokî nîşanî me didin. Sî û du beşên dîrokê ku her yek ji wan herî kêm sed sal temenê wê heye.”

Li ser vejandina avan, Celîl Ebasî got: “Divê nefeseke dilsozane ji bo vejandina kaniyên kevn bê dayîn ku hilweşiyane û ava wan kêm bûye. Ev yek karekî baş û hêjayî pesnê ye. Lê belê xwezî em zêdetir biçûna û ew îradeya me hebûya ku em li kaniya resen bigeriyana. Her çawa be, karekî pîroz e û di siberojê de ne te nê xizmeta gundê Kêmneyê dike, her wiha xizmeta gundên çar aliyên Kêmneyî jî dike.

‘TAKEKESÊN HEWRAMÎ JI DIYARDEYÊN SIRUŞTÎ NETIRSIYANE’

Ebas Celalî li ser helwesta Hewramiyan a li hember siruştê ev tişt gotin: “Takekesên Hewramî berevajî gelên din, ji diyardeyên siruştî netirsiyane, xwe li gel wan guncandine. Her tim li cihên wisa xanî çêkirine ku ne lêmişt zerarê dide, ne erdhej zerarê dide. Her tim bi siruştê re aşt bûne, lewma karîne dijwartirîn û asêtirîn cihên siruştê bikin cihên çandiniyê. Eger em werin û behsa Kêmneyê bikin, di şerê Iraq û Îranê de, di salên 1978-1979’an de xelkê Kêmneyê aware bû. Ji hêla her du rejîman ve hatin topbarankirin. Piştî 40-50 salan, piştî wan hemû şer û wêrankariyan, xaniyên wisa hene ku hîna mane; ne çîmento, ne hesin û ne jî stûn di wan de hatiye bikaranîn. Hewramiyan ji bo hemû pêwîstiyên xwe sûd ji siruştê wergirtine.”

‘PÊWÎST E XELK VEGERE WÊ DÎROKA KU WINDA KIRINE’

Ebas Celalî di berdewamiya axaftina xwe de wiah got: “Berî hatina wê pêla globalîzmê, li Hewramanê gundek tune bû ku çîmento û ceps di wan de hatiye bikaranîn. Ji bo siwaxkirina mala xwe axa xwe bi kar anîne. Îro zanist ji me re dibêje ku bi pêxwasî di nav axê de bimeşin da ku enerjiya we ya xerab vala bibe. Ax enerjiya erênî û nû dide te. Li Hewramanê ji mêj ve ye ev yek tê kirin. Pêla globalîzmê û teknolojî bi awayekî xerab gihîşte me. Bê ku em pê re bijîn û nas bikin, me ew bi kar anî û me siruştbûna jiyana xwe nehişt. Me çîmento û ceps û hwd. bir dûrtirîn gundan. Berî niha min gotibû, Kêmne piştî ew qas awareyî û valakirinê, niha jî xanî hene ku bi saxlemî mane. Me ev yek ji bîr kiriye û me xwe xistiye bin rehma çîmentoyê ku ev yek dûrketin e ji siruşta xwe ya resen.”

Celîl Ebasî di dawiya axaftina xwe de wiha got: “Hêvîdar im ku ew karê ku li kaniya Kêmneyê hatiye destpêkirin, bandorê li kaniyên din û kaniyên gundên din bike û niyetek be ji bo avadankirina gundan. Ji ber ku gundekî wekî Kêmneyê eger vala bibe û kes tê de nemîne, hebûna kaniyê wateyeke wê namîne. Pêwîst e em jiyana mirovî jî li ber çavan bigirin. Ez hêvî dikim ku em careke din vegerin Hewramanê û li hev kom bibin û jiyana xwe ya siruştî ava bikin. Hêvî dikim em rê û korekanî û baxçeyan çêdikin û jiyana siruştî ya Hewramanê zindî dikin.”

YÊN HATINE ÊTÎKETKIRIN HELEBCE

Ji me agahî bistîne!

Eger tu bibî abone em ê nûçeyên lezgîn yekser ji maîla te re bişînin.
Eger tu bibî abone te we wateyê ku tu Polîtikaya Malpera Me dipejînî û dîsa tê wê wateyê ku tu Şert û Mercên me qebûl dikî. Tu kendî bixwazî dikarî ji abonetiyê derkevî
Çi Difikirî?
.0
.0
.0
.0
.0
.0
Nûçeya Berê Polîtîkaya avê ya Tirkiyeyê: Şer û talan
Nûçeya Pişt re Li Colemêrgê rê hatin girtin
Nirxandinek Bike Nirxandinek Bike

Nirxandinek Bike Bersivê betalke

Ji bo ku hun şirove bikin divê hun têkevin pergalê.

Me Bişopîne!

Tu dikarî li ser gelek platforman rûpelên me bişopînî.
FacebookBiecibîne
TwitterBişopîne
PinterestPîn bike
InstagramBişopîne
YoutubeSubscribe
TiktokBişopîne
TelegramBişopîne
Google NewsBişopîne
LinkedInBişopîne
- Frekans -
Ad image
- Frekans -
Ad image

Navarokên Li Pêş

Cenazeyê Şehîd Argeş Serhed bi girseyî hate veşartin

Cenazeyê cangoriyê ragihandina azad Karahan Lokman Ûygûn (Argeş Serhed) ku di sala 2019’an de li…

Ji aliyê Stêrk TV

Qaxizman hate tecrîdkirin: Ketin û derketina navçeyê hate qedexekirin

Dewleta Tirk piştî ku 6 sal û 3 meh ceza li Hevşaredarê Qaxizmanê birî ketin…

Ji aliyê Stêrk TV

MAK’ê li Sêrtê Ulku Ocaklari hedef girt

Milîsên Azadiya Kurdistanê (MAK) ragihand ku wan li Sêrtê bi bombeyên dest û molotafan Ulku…

Ji aliyê Stêrk TV

Ev jî di be ku bala te bikşînin

Civak & Ekolojî

Şewb bandoreke giran li sewalkariyê dike

Ji aliyê Stêrk TV
Civak & Ekolojî

Li Westanê agir bi daristanê ket

Ji aliyê Stêrk TV
Civak & Ekolojî

2 jîngehparêz birîndar bûn

Ji aliyê Stêrk TV
Civak & Ekolojî

Li Kerboranê agir bi daristanê ket

Ji aliyê Stêrk TV
Ya Berê Ya Pişt re
Stêrk TV
Stêrk TV
Stêrk TV

Li Ser Şopa Heqîqetê

Stêrk TV kanaleke pirziman ya nûçeyan e. Zimanê sereke ya kanalê kurdî ye. Kanal bi van zimanan nûçeyan diweşîne; kurmancî, soranî, goranî, hewramî, dimilî û îngilîzî.

Facebook Twitter Youtube Rss Medium
Kategorî
  • Kurdistan
  • Rojane
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Jin
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
Rûpel
  • Têkîlî
  • Frekans
  • Derbarê me de
  • Şert û Merc
  • Rêgezên Malperê
  • Kar Xwestin
  • Kunye

© Stêrk TV. Hemû mafê wê parastîne

adbanner
AdBlock Asteng Dike
Malpera me de reklam hene, ji ber vê sedemê malpera me bixin listeya spî ya AdBlock'ê
Temam, ez ê li listeya spî zêde bikim
Hûn bi xêr hatin

Têkevin hesabê xwe

Te paroleya xwe jibîr kir?