Yekşem, 13 Tirmeh 2025
  • Ji Bo Min
  • Favoriyên Min
  • Tomarên Min
  • Dîtinên Min
  • Blog
Video
Podcast
Zindî
Arşîv
Têketin
Stêrk TV
  • DESTPÊK
  • ROJANE

    Besê Hozat: Me çekan şewitand, niha dora aliyê din e

    Ji aliyê Stêrk TV

    Wezîrê Dadê Tunç: Hêj gelek kar heye ku em bikin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Hevserokên DEM Partiyê: Em ê vê pêvajoyê bi serfirazî biparêzin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Merasîma çekberdanê di rojeva çapemeniya cîhanê de ye: Ji bo aştiyê gavekî dîrokî ye

    Ji aliyê Stêrk TV

    Davutoglu: Divê em pêşengiya vê serdemê bikin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Erdogan: Gava ku hate avêtin bibe wesîleya xêrê

    Ji aliyê Stêrk TV
  • KURDISTAN

    Nasnameya gerîlayên ku beşdarî merasîma çekberdanê bûn, hate eşkerekirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Ji Nêçîrvan Barzanî daxuyanî: Aştî wê bibe serketina her kesî

    Ji aliyê Stêrk TV

    Şervanê YPG’ê Azîz Arslan hate bîranîn

    Ji aliyê Stêrk TV

    Dîmenê merasîma şewitandina çekan

    Ji aliyê Stêrk TV

    Wêneyên merasîma îmhakirina çekan

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li pêşiya Koma Aştî û Civaka Demokratîk Besê Hozat cih girt

    Ji aliyê Stêrk TV
  • JIN

    Jin: Ji bo avakirina zemîna hiqûqî ya aştiyê divê meclîs bi lez erka xwe bi cih bîne

    Ji aliyê Stêrk TV

    Jin ji bo ‘Meşa Aştiyê’ li Enqereyê ne

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Rojhilatê Kurdistanê di mehekê de 10 jin hatin qetilkirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    KCDP’ê: Di nava 6 mehên pêşîn de 136 jin hatin qetilkirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    TAJÊ: Qirkirina jinên Êzidî dewam dike, em ê têkoşînê derbasî qonaxeke nû bikin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Ji EŞÎK’ê hişyariya li ser ‘mîrateyê’: Em ê dest ji mafê xwe bernedin

    Ji aliyê Stêrk TV
  • ÇAND Û HÛNER

    Swîsre ji festîvala zarokan re amade ye

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Heidelbergê wê li ser rêça Anter û Dînk bên ba hev: ‘Du Deng, Yek Bîranîn’

    Ji aliyê Stêrk TV

    Bi wêneyên xwe êş, berxwedan û hêviya gelê xwe vedibêje

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Krasnodarê civînek li ser çand û folklora Kurdî

    Ji aliyê Stêrk TV

    Konserên ‘Ji Ocalan re azadî’ li Îtalyayê di sala 2’yan de didomin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Jin aştiyê nîqaş dikin: Em rêxistinbûnê xurt dikin!

    Ji aliyê Stêrk TV
  • CÎHAN
  • YÊN DIN
    • Gotar
    • Civak
    • Rojava
    • Gotar
  • 🔥
  • HEMÛ BAJAR
  • BEHDÎNAN
  • STENBOL
  • AMED
  • QAMIŞLO
  • ENQERE
  • ROJEV
  • KOBANÊ
  • WAN
  • ŞENGAL
  • ŞIRNEX
  • MÊRDÎN
  • HESEKÊ
  • RIHA
  • COLEMÊRG
  • ÊLIH
  • ŞEHBA
Nûçeyên Lezgîn
Şewatên li Aydin, Îzmîr û Kutahyayê dewam dikin
Li Şarbajêr droneyek ket
Li Marmarîsê erd hejiya: 1 mirî, 69 birîndar
Mazlûm Ebdî û Îlham Ehmed bi Wezîrê Karên Derve yê Fransayê re hevdîtin kirin
Li Buyukçekmeceyê erdheja bi 3.8 pileyî
Dîtina TîpanAa
Stêrk TVStêrk TV
  • Kurdistan
  • Jin
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Rojava
  • Rojane
  • Cîhan
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
  • Ji Bo Min
  • Dîtinên Min
  • Tomarên Min
  • Favoriyên Min
Bigere
  • Kategorî
    • Kurdistan
    • Jin
    • Ciwan
    • Çand û Hûner
    • Cîhan
  • BAJAR
    • HEMÛ BAJAR
    • AMED
    • STENBOL
    • QAMIŞLO
    • ŞEHBA
    • REQA
    • WAN
  • JI BO TE
    • Ji Bo Min
    • Tomarên Min
    • Favoriyên Min
    • Dîtinên Min
  • RÛPEL
    • Podcast
    • Video
    • Wêne
    • Gotar
Hesabê we heye? Têketin
Me bişopîne
© Mafên belavkirinê li ba Stêrk TV parastî ne 2024. Hemû maf parastî ne.
Stêrk TV > Blog > Jin > ‘Bi rabûna Rêber Apo re jinê gavên ber bi azadiyê ve avêtin’
Jin

‘Bi rabûna Rêber Apo re jinê gavên ber bi azadiyê ve avêtin’

Jin di bin desthiladariyek pir mezin de derbas bû, lê bi derketina Rêber Apo û şoreşa Rojava re jin ber bi azadiya xwe ve çû, di nav her qadên jiyanê de cihê xwe girt û ji bo tevahî cîhanê jinên Rojava bûn nimûneyek berbiçav.

Stêrk TV
Stêrk TV Dîroka nûkirinê: 6. Gulan 2024 Dema xwendinê: 13 dq.
Parvekirin

Jin û civak giştî ji bo azadiyê, ji bo wekheviyê bi awayek bêhempa li ber xwe didin û di heman demê de têkoşînekî ku di dîrokê de nimuneyên wê nînin dide. Yanî têkoşîneke mezin raber dikin, di vê oxirê de rojane berdêlên giranbuha didin, wisa mohra xwe li serkeftinên mezin û li jiyanê dide. Yan jî bi gotina Rêber Apo mîna bîra bi derziyê bê kolandin kêlî bi kêlî hewldaneke jinûve avakirina jiyanê mijara axaftinê ye û di vê xebatê de jin pêşeng e hatiye vegotin û berdêla wê di her qada jiyanê de tê dayîn. Lewre rastiya îro li Kurdistanê tê jiyîn, bi xwe re dîrokek nû diafirîne, jiyanek nû û di heman wextî de rastiyek nû bi xwe re dide afirandin. Bi taybetî bingeha dîroka azadiya jinê datîne û li ser xalên binghîn yên civakbûnê kar dike.

‘DÎROKA KOLEBÛNA JIN NEHATIYE NIVÎSÎN, A AZADIYÊ JÎ LI BENDA NIVÎSANDINÊ YE’

Bê guman di demên dirêj de Rêber Apo got, “Dîroka kolebûna jinê nehatiye nivîsîn, dîroka azadiya jinê jî li benda nivîsandinê ye.” Em ji dîroka mirovahiyê ya demdirêj hatî jiyîn dizanin ku jinê di civakê de her tim rola avakirin, afirandin û pêşxistinê lîstiye, bi ked û bîrberiya xwe pêşengî kiriye, jiyana mirovahiyê dewlemend û ava kiriye, rengîn û bedew kiriye. Lewma li hemberî vê kedkarî û afirîneriya wê, sîstema desthilatdariya ya zilam bi zîhniyeta êrîş û çewisandinê tim hewl daye vê heqîqeta jinê binpê bike û jin bike rewşeke ku neyê naskirin, bi heman awayî nehêle jin di civakê de bibe hêmana sereke di dîroka mirvahiyê de, em gelek caran rastî wê tên kesa ku berdevka civaka însan kiriye jin-dayike. Ji bona vê bi bêbextiyeke gelek mezin jin kirine qefesa xwe ya kolebûnê. Ji bo vê jinê qedr û qîmeta ku ji vê ked û hewldana wê ya birûmet re bibe bersiv nedîtiye. Tim weke hebûneke kêm, berdest hatiye nasandin, rastî şikandinên mezin hatiye, ji cewherê xwe hatiye dûrxistin. Ev feraset û hişmendî bi zilm û xapandineke ewqas mezin, kûr û zirav hatiye meşandin ku êdî jin bi xwe jî bawer bike ev cewher û çarenûsa wê ye,  jê pê ve rêyeke derketinê tune ye. Ango jin hebûneke kêm, şikestî, berdestê zilam e!… Esas ev berovajîkirina heqîqeta jiyanê bû, berovajîkirina heqîqeta civaka mirovahiyê bû. Her wiha dîroka ku hatî nivîsandin a qaşo destanên jêhatin, serjêkirin, fetihkirin, serkeftinên desthilatdariya zilam bûn. Ku di wir de cihê jinê tune bû. Li hemberî vê dîroka hatî berovajîkirin, hewldana sererastkirina van hemû çewtkirin û berovajîkirinên jiyanê yên bi hişmendiya zilamê serdest hatine ferzkirinin, xwedî derketina li mîrasa afirînerî û berxwedana jinê ye, mafê Dayika Xwedawend radestkirine. Ji bo wê pêwîst e em vê mijarê ji pêvajoya herî nêz ve reva bikin û diyar bikin ku zilam di encama hêza xwe ya fizkî de û di navê de kurnazî, kariye xwe wekî kesê îstîsmarker pênase bike.

GER KOLETIYA LI SER JIN NEYÊ DERBASKIRIN AZADÎ NAYÊ BIDESTXISTIN

Li ser vê bingehê jin wekî zayindek, wekî mirovekî ji civaka xwezayî ye dikare werê fikirîn, lê bi demê re hêza xwe ya bingehîn ji dest dide û dibe mirova herî kêm a civakê ku mehkûmî koledariyekî herî berfireh tê kirin. Bê guman hemû koledariyên din jî bi koledariya jinan ve girêdayî pêş dikeve. Lewma ger koledariya li ser şexsê jinan neyê dahurandin, koledariyên din jî nayên dahurandin. Yanî mirov dikare diyar bike ku ger koletiya li ser jinan neyê derbaskirin, dê koletiyên din jî neyên derbaskirin. Bê guman gav bi gav kişandina jinan a ber bi civaka hiyaraşîk ve, hemû taybetmendiyên civakî yên bihêz windakirine, di civakê de şoreşa hember a herî bingehî ne. Zilamên ku bi rêya nêçîrê bihêz bûne û li derdora xwe komek rêxistinkirî, piştî ku vê hêza xwe ferq dike û dide pejrandin, di vî warî de hêdî hêdî jiyana rêk û pêk a jin-dayika kedkar dixe bin serweriya xwe.

Di vê mijarê de her ku civak bi pêş ve diçe ango (bi pêş dikeve) bi giranî di zilam de hêz kom dibe. Her ku di zilam de hêz kom dibe, di windakirina hêza jinan de bandoriyekî gelek mezin derdikeve holê.  Ger mirov bi rengekî rast li dîroka olên Rojhilata Navîn meyze bike, di serdema qilan, qabîleyan de, tê dîtin ku jin-dayik wekî kesa sereke yê avabûna hişmendiya civakê xwedî cihêkî gelek bi bandor e. Yanî jin-dayik kesa ku bi rola avakirina hafîzeya mezin a civakbûnê ve radibe û nirxan li derdora xwe kom dike.

BI DERKETINA RÊBER APO JIN AZAD BÛ

Elbet weke Tevgera Azadiya Jinên Kurdistanê bi derketina Rêber Apo re dîrokeke jin ya ku em êdî bi şanazî dikarin behsa jinê û nirxên civaka komînal bikin, bi jinbûna xwe serbilind bin, bikin. Bi vê rûmet û hêzê li hemberî hemû bendên koletiyê serî rakin, bi zanista jina azad ber bi siberojê ve meş çêbûye.

Rêber Apo di navbera koletî û mirinê de rêya jiyanê nîşanê jinê da, ji bo jin birûmet û azad bijî divê wê rêya zirav ku di navbera mirin û koletiyê de ye, hilbijêr e. 68 sale ku Rêber Apo li dijî zîhniyeta qirêj têdikoşe. Di destpêka salên 70’ê de jin tevlî partiyê bûn, ji malbatê qutbûn û cihê xwe di nava xebatên rêxistinî de girtin. Qutbûyîna jin ji malbatê şoreşeke herî mezine û gava destpêkê ya têkoşîna jinê bû. Di salên 80’ê de artêşbûna jin gava duyemîn a têkoşînê bû û niha berferehtir bûye. Rêber Apo li pey hevdû berê jinê da heqîqetê.

Rêber Apo di çareserkirina pirsgirêkên civakî de rolek mezin da jinê. Ji bo dîroka jin lêkolînên gelekî girîng kirin û têkildarî jin bi belge agahiyên girîng derxistin holê. Çanda xwedawendan ku mêr tu carî destûr nedidayê ji aliyê Rêber Apo ve li tevahiya cîhanê hat eşkerekirin. Dîroknas sala 1960 têkildarî jin hinek agahî dan û ew jî gelekî sînordar bûn. Heyanî niha tevahî dewletên cîhanê di dibistanên xwe de cih nadin dîroka jin an jî têgehekî wisa nadin bikar anîn. Li ba wan tiştekî bi navê ‘Dîroka Jin tune ye’ û dema dibîhîzin matmayî dimînin.

Her wiha li Rojhilata Navîn hemû pîvanên di bin navê exlaq û ol de li ser jinê hatine ferz kirin û her tişt li jinê qedexekirine, an şer im hatiye dîtin. Rêber Apo ew qalib şikandin. Êdî pîvanên jina baş û xurt têne guhertin, berê jina bêdeng di nava civakê de meqbûl bû, niha jina bêdeng zeyîf tê dîtin. Li gorî civakê jina teqlîda mêr dikir xurt bû, lê niha ew jin di nava jinan de nayên qebûl kirin. Êdî jina têkoşînvan û berxwedêr ku dibe xwedî helwest mînak tê dîtin.

DI 2-4’ê NÎSANA 2013’YAN DE YPJ HAT DAMEZIRANDIN

Di nava dîroka her gelekî de jinên şerker ku artêş bi rêve birine, serokatiya êlan kirine, şûrê xwe hildane û di qada cengê de şer kirine, hene. Têkoşîna wan jinan di roja îro de li Rojavayê Kurdistanê bi pêşengiya şervanên Yekîneyên Parastina Jin (YPJ) mayînde dibe. Destpêka sala 2011`an bi destpêkirina Şoreşa Rojavayê Kurdistanê re jin beşdarî nava Yekitiya Xwendekarên Kurdistanê bûn. Sala 2013’yan bi damezrandina Yekîneyên Parastina Gel (YPG) re hejmara jinan di nava hêzên leşkerî de zêdetir bû, ji ber vê tabûrên taybet ên jinan hatin avakirin. Yekemîn tabûra jinan li Kantona Efrînê bi navê Şehîd Rûken 13`ê Sibata 2013`yan hat ragihandin, duyemîn tabûr bi navê şehîd Edalet li kantona Qamişlo di 9`ê Adara 2013`yan de hat ragihandin û sêyemîn tabûra bi navê Şehîd Dîcle li kantona Kobanê di 24`ê Adara 2013`yan hat ragihandin. Di 2-4`ê Nîsana 2013`yan de şervanên jin yekemîn konferansa xwe li bajarê Dêrikê li dar xistin. Di konferansê de Yekîneyên Parastina Jin (YPJ) hat ragihandin.

Di nava van salan de YPJ’ê bi lehengî berxwedaniyeke mezin li hember êrîşên çeteyên DAÎŞ’ê, artêşa Tirk a dagirker û komên çeteyên din ku hewl dan Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê dagir bikin, nîşan dan. YPJ’ê bi pêşengiya jinên Kurd xwe di hemû bajaran de bi rêxistin kir, paşê ji gelek pêkhateyên din bi taybetî jinên Ereb tevli nava refên YPJ’ê bûn. Hêzên YPJ’ê dîroka bi hezaran salan a jinan ji nû ve zindî kir û careke din bi hêza xwe dikaribû hebûna jinan ji tarîtiyê xilas bike. Îro YPJ’ê mohra xwe li dîroka jinan daye û bûye îlham ji tevahî jinên Rojhilata Navîn û cîhanê re.

BI ŞOREŞA ROJAVA RE JIN AZADIYA XWE DÎT

Şoreşa 19’ê Tîrmehê li Rojavayê Kurdistanê dîroka berxwedana jinan careke din zindî kir û rastiya wê ya dîrokî ya ku bi hezarên salan nehatibû tomarkirin û her dem her kes hewl dida ku nasnameya wê ji holê rake, vegerand. Yek ji nasnameyên ku Rojavayê Kurdistanê pê navdar bû jî, berxwedana jinê ye. Bi şoreşê re jin dîsa vegeriyan jiyanê û rol û şarezayiya xwe nas kirin. Ji ber ku jin niha di hemû qadan de xwedî rola sereke ye û di hemû qadan de jî xwedî desthilata biryardayînê ye.

Şervanên Yekîneyên Parastina Jin di berxwedana li dijî çeteyên DAÎŞ’ê de hêzeke çalak bûn û cîhan bi berxwedana şervanên jin matmayî ma. Ji ber wê jî gelek pirtûk û belgefîlm li ser berxwedan û têkoşîna şervanên jin hatin çêkirin. Di nava Sîstema Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyê de jin ji sedî 50’ê erkên îdarî de cih digirin û hevserokatiya sîstema rêveberiyê dikin. Bi dehan rêxistin û meclîsên taybet ên jinan hatine avakirin.

Cîhan bi berxwedana jina Kurd matmayî ma û maskeya kêmhişmendiya ku di civakê de bi cih bûbû û jin bêhêz dihesiband, ket xwarê. Ji ber vê yekê şervanan îradeya azad a jinê temsîl kirin û hêza jinên Kurd kirin mînak û li tevahiya cîhanê bû pêşeng. Rol û şarezayiya jinan cihekî girîng û sereke digire û çawa ku mohra xwe li şoreşê da, niha jî bûye sembola jinên cîhanê.

Di dawiyê de mirov dikare diyar bike ku guhertina zihniyeta ku li ser jin pêk hatiye. Têkoşînek piralî lazim dike da ku zayenda zilam bi xwe ve were. Wekî ku em dizanin binpêkirina yekemîn di şexsê jin de hatibû pêk anîn û jina ku bi hezarên salan berdevkiya civaka xwezayî dikir ket reşek ku neyê zanîn. Ji lewra em dibînin ku jin îro bi paradîgma Rêber Apo xwe xemilandiye û ji bo jinê tevahî cîhanî bûye nimûniyek jiyanî ya têkoşînê.

YÊN HATINE ÊTÎKETKIRIN QAMIŞLO

Ji me agahî bistîne!

Eger tu bibî abone em ê nûçeyên lezgîn yekser ji maîla te re bişînin.
Eger tu bibî abone te we wateyê ku tu Polîtikaya Malpera Me dipejînî û dîsa tê wê wateyê ku tu Şert û Mercên me qebûl dikî. Tu kendî bixwazî dikarî ji abonetiyê derkevî
Çi Difikirî?
.0
.0
.0
.0
.0
.0
Nûçeya Berê Li Behra Başûrê Çînê tatbîqata hevpar a DYE-Fîlîpiniyan
Nûçeya Pişt re Meclîsa Jinan a DBP’ê: Li dijî şer û tecrîdê divê em dengê xwe bilind bikin
Nirxandinek Bike Nirxandinek Bike

Nirxandinek Bike Bersivê betalke

Epeyama we nayê weşandin. Qadên pêwist bi * hatine nîşandan.

Ji kerema xwe astek jilbijêre

Me Bişopîne!

Tu dikarî li ser gelek platforman rûpelên me bişopînî.
FacebookBiecibîne
TwitterBişopîne
PinterestPîn bike
InstagramBişopîne
YoutubeSubscribe
TiktokBişopîne
TelegramBişopîne
Google NewsBişopîne
LinkedInBişopîne
- Frekans -
Ad image
- Frekans -
Ad image

Navarokên Li Pêş

Malbata Serdem: Em ji PDK’ê cenazeyê xwe dixwazin

Malbata gerîla Serdem Cûdî ku di êrişa PDK'ê de şehîd bû, diyar kir ku sal…

Ji aliyê Stêrk TV

Doza li ser giliyê li dijî Barzaniyan, hate taloqkirin

Wezareta Koç û Koçberan a Iraqê bi sedema ku rê li vegera penaberan digirin, dijî…

Ji aliyê Stêrk TV

Xalê Jîna Emînî Sefa Eylî hat girtin

Hêzên ewlekariyê yên Îranê di 11’ê Nîsanê de li bajarê Seqîzê yê Rojhilatê Kurdistanê xalê…

Ji aliyê Stêrk TV

Ev jî di be ku bala te bikşînin

Rojava

Malbatên Şehîdan: Dîtina Rêber Apo ji bo me jiyanek nû ye

Ji aliyê Stêrk TV
Jin

Li Hollandayê festîvala civaka dayikî: Zêdeyî 600 jin tevlî bûn

Ji aliyê Stêrk TV
Jin

Jin: Ji bo avakirina zemîna hiqûqî ya aştiyê divê meclîs bi lez erka xwe bi cih bîne

Ji aliyê Stêrk TV
Jin

Jin ji bo ‘Meşa Aştiyê’ li Enqereyê ne

Ji aliyê Stêrk TV
Ya Berê Ya Pişt re
Stêrk TV
Stêrk TV
Stêrk TV

Li Ser Şopa Heqîqetê

Stêrk TV kanaleke pirziman ya nûçeyan e. Zimanê sereke ya kanalê kurdî ye. Kanal bi van zimanan nûçeyan diweşîne; kurmancî, soranî, goranî, hewramî, dimilî û îngilîzî.

Facebook Twitter Youtube Rss Medium
Kategorî
  • Kurdistan
  • Rojane
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Jin
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
Rûpel
  • Têkîlî
  • Frekans
  • Derbarê me de
  • Şert û Merc
  • Rêgezên Malperê
  • Kar Xwestin
  • Kunye

© Stêrk TV. Hemû mafê wê parastîne

Bibe abone!

Em ê te ji nûçe, gotar, bername û hemû bûyerên giring agahdar bikin!

Tu kengî bixwazin dikarin betal bikî.
adbanner
AdBlock Asteng Dike
Malpera me de reklam hene, ji ber vê sedemê malpera me bixin listeya spî ya AdBlock'ê
Temam, ez ê li listeya spî zêde bikim
Hûn bi xêr hatin

Têkevin hesabê xwe

Te paroleya xwe jibîr kir?