Pêncşem, 18 Îlon 2025
  • Ji Bo Min
  • Favoriyên Min
  • Tomarên Min
  • Dîtinên Min
  • Blog
Video
Podcast
Zindî
Arşîv
Têketin
Stêrk TV
  • DESTPÊK
  • ROJANE

    Rûniştina 10’emîn bi dawî hat: Divê gavên ji bo aştiya pozîtîf bên avêtin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li meclisê civîna 10’emîn pêk hat: Akademîsyenan li ser destûrek berfireh sekinîn

    Ji aliyê Stêrk TV

    Berdana Belgîn Kanat 3 mehan hat paşxistin

    Ji aliyê Stêrk TV

    DEM Partî bang kir ku sererastkirinên yasayî ‘demildest bikeve rojevê’

    Ji aliyê Stêrk TV

    Kurtulmuş: Divê em tavilê aştiya mayinde pêk bînin!

    Ji aliyê Stêrk TV

    Di 3 salên dawî de li Îran û Rojhilatê Kurdistanê zêdeyî 2 hezar û 910 kes hatin darvekirin

    Ji aliyê Stêrk TV
  • KURDISTAN

    Li Şengalê ji bo sê gerîlayên Ereb merasîma sersaxî û bîranînê hat lidarxistin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Amedê bi hezaran bang kir: Mafê hêviyê kilîda entegrasyona demokratîk e

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Wanê ji bo ‘Mafê hêviyê’ meş: Em bi milyonan li dû Rêber Apo û pêvajoya nû ne

    Ji aliyê Stêrk TV

    Komalên Ciwan: Em ê xwedî li mîrateya şehîd Rohat Rover derkevin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Alî Çîçek: Stêrka sor a zindanê

    Ji aliyê Stêrk TV

    Mîrxan Karker: Cewhera Îslamê komunal le

    Ji aliyê Stêrk TV
  • JIN

    Rêxistinên mafên mirovan ji bo dermankirina Zeyneb Celaliyan bang kirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Ji Zeyneb Celaliyan name

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Linzê bîranîna Jîna Emînî û jinên hatin qetilkirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    HPJ’ê bang li jinan kir: Ber bi civaka demokratîk û aştiyê gavê biavêjin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Di salvegera serhildana ‘Jin Jiyan Azadî’ de banga yekîtî û têkoşînê

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Rojava Jîna Emînî hate bîranîn, serhildana ‘Jin Jiyan Azadî’ hate silavkirin

    Ji aliyê Stêrk TV
  • ÇAND Û HÛNER

    Li Herfordê ji bo piştgiriya bi Kampa Penaberan a Şehîd Rustem Cûdî konser tê lidarxistin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Enstîtuya Kurd a Swîsreyê armanc dike ku zimanê dayikê li hemû kantonan belav bike

    Ji aliyê Stêrk TV

    Hejmara 37’an a Kovara Ciwanên Welatparêz derket

    Ji aliyê Stêrk TV

    Ji bo Festîvala Çanda Kurd a li Marsîlyayê banga tevlîbûnê hate kirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    KCDK-E: Festîvala Çanda Kurd a 33’emîn peyama azadî û yekîtiya çandî da

    Ji aliyê Stêrk TV

    TEV-Çand: Mîrateya Mazdek Ararat wê ji têkoşîna me re bibe ronahî

    Ji aliyê Stêrk TV
  • CÎHAN
  • YÊN DIN
    • Gotar
    • Civak
    • Rojava
    • Gotar
  • 🔥
  • HEMÛ BAJAR
  • BEHDÎNAN
  • STENBOL
  • AMED
  • ENQERE
  • QAMIŞLO
  • ROJEV
  • KOBANÊ
  • WAN
  • ŞENGAL
  • ŞIRNEX
  • MÊRDÎN
  • HESEKÊ
  • RIHA
  • ÊLIH
  • COLEMÊRG
  • ŞEHBA
Nûçeyên Lezgîn
Hevdîtina Rêveberiya Xweser û Hikumeta Demkî taloq bû
Li Pêncewînê êrîşa bi balafira bêmirov: Kesekî jiyana xwe ji dest da
Şoreşa ku bi destê xwedawendan gihîşt serkeftinê: Şoreşa Rojava
Şewatên li Aydin, Îzmîr û Kutahyayê dewam dikin
Li Şarbajêr droneyek ket
Dîtina TîpanAa
Stêrk TVStêrk TV
  • Kurdistan
  • Jin
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Rojava
  • Rojane
  • Cîhan
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
  • Ji Bo Min
  • Dîtinên Min
  • Tomarên Min
  • Favoriyên Min
Bigere
  • Kategorî
    • Kurdistan
    • Jin
    • Ciwan
    • Çand û Hûner
    • Cîhan
  • BAJAR
    • HEMÛ BAJAR
    • AMED
    • STENBOL
    • QAMIŞLO
    • ŞEHBA
    • REQA
    • WAN
  • JI BO TE
    • Ji Bo Min
    • Tomarên Min
    • Favoriyên Min
    • Dîtinên Min
  • RÛPEL
    • Podcast
    • Video
    • Wêne
    • Gotar
Hesabê we heye? Têketin
Me bişopîne
© Mafên belavkirinê li ba Stêrk TV parastî ne 2024. Hemû maf parastî ne.
Stêrk TV > Blog > Rojava > Li Sûriyeyê Durzî û dîroka wan
Rojava

Li Sûriyeyê Durzî û dîroka wan

Durzî bi giranî li herêma Siwêda ya Sûriyeyê dimînin. Ji destpêka sedsala 11'an û pê ve li Sûriyeyê bi cih bûn. Di dema Osmanî xweser bû.

Stêrk TV
Stêrk TV Dîroka nûkirinê: 7. Gulan 2025 Dema xwendinê: 6 dq.
Parvekirin

Li Sûriyeyê krîza siyasî ya piştî hilweşîna rejîma Baasê destpê kir, hîn bi dawî nebûye. Bi hilweşîna rejîmê re mifteya rojavayê Sûriyeyê radestî hêzên Heyet Tehrîr El Şam (HTŞ) hate kirin ku ji kevneşopiya El Nûsra ye. Ev hêz hewl dide bi bandora Tirkiyeyê bi îdeolojiya selefî û tekperest Sûriyeya nû ava bike. Komkujiya ku meha derbasbûyî li peravên Derya Spî li hemberî Elewiyan hate kirin mînaka şênber a vê yekê bû.

DURZÎ KÎ NE?

Li başûrê Şamê jî daxwaza xweseriyê ya Durziyan li zextên tekperestiyê yên HTŞ’ê rast hat. Ev rageşiya bi Durziyan re rû da dawiya meha Nîsanê veguherî şer. Navê Durziyan piştî şerê li Sûriyeyê hîn bêhtir hate bihîstin. Gelo Durzî kî ne, ku ji dema Bav Esad û pê ve daxwaza jiyaneke xweser dikin.

LI MISRÊ JI DAYIK BÛ

Durzîtî dawiya sedsala 10’an û destpêka sedsala 11’an li xaka Misrê destpê kir. Duziyan ku di dema Xelîfetiya Fatimî de navê xwe dan bihîstin, wê demê ji mezheba Şîa ya Îslamê bûn. Xelîfeyê Fatimiyan El Hakîm Biemrillah ji aliyê Durziyan ve weke temsîlê li ser rûyê erdê yê Xwedê tê qebûlkirin. Pirtûka wan a pîroz jî ‘Risailu’l-Hikme’ yanî Pirtûka Hîkmet e. Her wiha di nava Durziyan de jin ji aliyê olî ve bi mêran re xwedî heman mafî ne. Ji ber vê yekê û cudahiyên weke vê, cîhana Îslamê Durzî weke yên ‘ji rê derketî’ pênase kir.

JI BER ZEXTÊ XWE VEKIŞANDIN HERÊMÊN ÇIYAYÎ

Yek ji ramangerên herî girîng ên Durziyan Hamza bî Alî bû. Îsmaîl ed Durzî jî ku yek ji rêveberê herî radîkal ê vî fikrî bû, ji ber fikrê xwe yê radîkal ji aliyê civaka Durzî ve li derve hatibe hiştin jî civak bi navê ‘Durziyan’ hate bilêvkirin. Li gel vê yekê jî Durzî nekarî ji zextên Misilmanan rizgar bibin û neçar man ku xwe li herêmên çiyayî veşêrin.

Durziyan xwe vekişandin herêmên çiyayî yên Lubnan, Sûriye û Fîlîstînê. Ev rewş bû sedem ku Durzî bibin civakeke girtî. Piştre jî tevlîbûna li Durzîtiyê bi dawî bû. Durziyan êdî tenê zarokên ji dayik û bavekî Durzî weke Durzî qebûl kir.

DI DEMA OSMANÎ DE JÎ XWESER BÛN

Durzî di dema Osmanî de li nava sînorên Emîtiya Çiyayê Lubnanê diman û bi taybetmendiya xwe ya civaka xweser hêzeke girîng bû. Di sedsala 17’an de Durziyan bi pêşengiya Fahred-Din II xweseriya xwe parastin, dem bi dem bi Maruniyên ji ola Xiristiyaniyê şer kiribin jî bi hev re jiyan.

DURZÎ LI LUBNANÊ BI 8 PARLAMENTERAN TÊNE TEMSÎLKIRIN

Di sedsalên 20 û 21’ê de navê Durziyan bi berxwedana li dijî mêtingeriyê hate bihîstin. Piştî Şerê Cîhanê yê Yekemîn li dijî mêtingeriya Fransayê Durziyan li Sûriye û Lubnanê li ber xwe dan. Di sala 1925’an de bi pêşengiya Sûltan el Atraş li hemberî mêtingeriya Fransayê dest bi raperînê kirin.

Sala 1943’an piştî ku Lubnan serbixwe bû, Durziyan Partiya Sosyalîst a Pêşverû ava kirin. Kemal Canbolat û kurê wî Velîd Canbolat bû kesayetên girîng di nava siyaseta Lubnanê de. Bi Peymana Taif re ku sala 1989’an hate îmzekirin Durzî li Parlamenta Lubnanê ya ji 128 kursiyan bi 8 parlamenteran hatin temsîlkirin.

DURZIYAN REWŞA XWE YA XWESERR A LI SÛRIYEYÊ PARASTIN

Durzî li Sûriyeyê bi giranî li herêma Siwêdayê ye. Durzî ku ji destpêka sedsala 11’an û pê ve li Sûriyeyê bi cih bûn, di dema Osmanî de xweseriya xwe parastin. Weke li Lubnanê li Sûriyeyê jî Durziyan pêşengî ji serhildana li dijî mêtingeriya Fransayê re kirin. Ev raperîn hatibe tepisandin jî berxwedana Durziyan li Sûriyeyê bû nîşane.

Li Sûriyeyê di navbera salên 1966-70’î de Salih Cedid desthilatdar bû. Cedid ku bi polîtîkayên sosyalîst dihate naskirin wê demê reforma xakê çêkiribû. Lê belê piştre desthilatdarî kete destê malbata Esad. Li gel vê yekê jî Durziyan di dema rejîma Esad de avahiya xwe ya pratîkî ya xweser parastin.

BÛN HEDEFA DAÎŞ Û EL NÛSRAYÊ

Di şerê navxweyî yê Sûriyeyê de ku sala 2011’an destpê kir Durzî bê alî man û bûn hedefa rêxistinên cîhadîst ên tundrew weke DAÎŞ û El Nûsrayê. Di sala 2018’an de di êrîşa DAÎŞ’ê de nêzî 215 Durzî hatin qetilkirin, nêzî 30 jin û zarok hatin revandin.

Yek ji sedemên esasî yên Durziyan ku desthilatdariya HTŞ’ê qebûl nake ew e ku ev îdeolojiya tundrew Durziyan weke ‘yên ji rê derketine’ pênase dike û kuştina wan ‘wacîp’ dibîne.

NUFÎSA DURZIYAN

Tê texmînkirin ku li seranserê cîhanê niha nêzî milyonek û nîv Durzî hene.

Ji wan 700 hezar kes li herêma Siwêda ya Sûriyeyê, 300 hezar kes li Lubnanê, 150 hezar kes li Îsraîlê, 30 hezar kes li Urdunê, nêzî 150 hezar kes jî li welatên cuda yên dîasporayê dimînin.

YÊN HATINE ÊTÎKETKIRIN HEMÛ BAJAR

Ji me agahî bistîne!

Eger tu bibî abone em ê nûçeyên lezgîn yekser ji maîla te re bişînin.
Eger tu bibî abone te we wateyê ku tu Polîtikaya Malpera Me dipejînî û dîsa tê wê wateyê ku tu Şert û Mercên me qebûl dikî. Tu kendî bixwazî dikarî ji abonetiyê derkevî
Çi Difikirî?
.0
.0
.0
.0
.0
.0
Nûçeya Berê Hindistanê fuze avêt Pakistanê
Nûçeya Pişt re ROJEVA 7’Ê GULANA 2025’AN
Nirxandinek Bike Nirxandinek Bike

Nirxandinek Bike Bersivê betalke

Ji bo ku hun şirove bikin divê hun têkevin pergalê.

Me Bişopîne!

Tu dikarî li ser gelek platforman rûpelên me bişopînî.
FacebookBiecibîne
TwitterBişopîne
PinterestPîn bike
InstagramBişopîne
YoutubeSubscribe
TiktokBişopîne
TelegramBişopîne
Google NewsBişopîne
LinkedInBişopîne
- Frekans -
Ad image
- Frekans -
Ad image

Navarokên Li Pêş

Koreya Başûr tesîsa hilberandina çîpan a di cîhanê de herî mezin ava dike

Koreya Başûr ji bo ku bibe hilberînerê çîpan ê herî mezin, dest bi hewldanan kir.…

Ji aliyê Stêrk TV

Pêşengeha Pirtûkan a Şehîd Herekol di roja 3’yemîn de didome

Pêşangeha Pirtûkan a Şehîd Herekol a 8’emîn bi dirûşma “Em xwendinê bikin şêweyekî jiyanê” li…

Ji aliyê Stêrk TV

DEM Partî: Em li ser gavên çareseriyê axivîn

DEM Partî daxuyand ku di hevdîtinên bi CHP û YRP’ê re li ser gavên ji…

Ji aliyê Stêrk TV

Ev jî di be ku bala te bikşînin

Cîhan

YE, Hindistanê hişyar kir: Hevkariya bi Rûsyayê re wê zirarê bide têkiliyan

Ji aliyê Stêrk TV
Rojane

Berdana Belgîn Kanat 3 mehan hat paşxistin

Ji aliyê Stêrk TV
Rojane

Di 3 salên dawî de li Îran û Rojhilatê Kurdistanê zêdeyî 2 hezar û 910 kes hatin darvekirin

Ji aliyê Stêrk TV
Rojava

Jii bo avakirina Sûriyeyeke demokratîk mitîng hat lidarxistin

Ji aliyê Stêrk TV
Ya Berê Ya Pişt re
Stêrk TV
Stêrk TV
Stêrk TV

Li Ser Şopa Heqîqetê

Stêrk TV kanaleke pirziman ya nûçeyan e. Zimanê sereke ya kanalê kurdî ye. Kanal bi van zimanan nûçeyan diweşîne; kurmancî, soranî, goranî, hewramî, dimilî û îngilîzî.

Facebook Twitter Youtube Rss Medium
Kategorî
  • Kurdistan
  • Rojane
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Jin
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
Rûpel
  • Têkîlî
  • Frekans
  • Derbarê me de
  • Şert û Merc
  • Rêgezên Malperê
  • Kar Xwestin
  • Kunye

© Stêrk TV. Hemû mafê wê parastîne

adbanner
AdBlock Asteng Dike
Malpera me de reklam hene, ji ber vê sedemê malpera me bixin listeya spî ya AdBlock'ê
Temam, ez ê li listeya spî zêde bikim
Hûn bi xêr hatin

Têkevin hesabê xwe

Te paroleya xwe jibîr kir?