Li Sûriyeyê piştî ku rejîma Esad di 8’ê Kanûnê de hilweşiya, hevsengiya siyasî û leşkerî ya li welêt derbasî qonaxeke nû bû. Li gel ku şer û rageşî bi temamî bi dawî nebû jî civaka navneteweyî bi lez têkilî bi Heyet Tehrîr El Şam (HTŞ) re danî ku desthilatdarî bi dest xist û li ser avakirina Sûriyeya nû nîqaş da destpêkirin.
Lîderê HTŞ’ê Ebû Mûhammed el Colanî ku li ser pêvajoya derbasbûnê hate bicihkirin, hîn jî lîderekî komeke çekdar tê dîtin. Aktorên navneteweyî li bendê ne ku ew xwe biguherîne û di pêvajoya jinûve avakirina Sûriyeyê de bibe fîgurekî siyasî. Lê belê di vê demê de li herêmên peravî yên welêt komkujiya Elewiyan kete rojevê û vê yekê li nava raya giştî ya navneteweyî deng veda. Li aliyê din, dewleta Tirk ku piştevanê herî mezin ê koma cîhadîst HTŞ’ê ye û komên wê yên çete êrîşên xwe yên li ser Herêma Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê dewam dikin. Di êrîşên hewayî yên dema dawî de jin û zarok jî di nav de bi dehan sivîl hatin qetilkirin.
Parlamentera CUP a Parlamenta Katalonyayê Eulalia Reguant êrîşên li ser Rojava ji ANF’ê re nirxand.
‘MAFÊ JIYANÊ JI GELÊ KURD RE NAS NAKIN’
Parlamenter Eulalia Reguant êrîşên dewleta Tirk ên li ser Rojava weke hewldaneke dagirkeriyê pênase kir û got, “Ji roja ku dewleta Tirk Rojava dagir kiriye û vir ve hem êrîşî herêmê dike, hem jî êrîşî gelê Kurd dike. Di vir de şerekî ji du aliyan nîne, bi rengekî eşkere hewldaneke dagirkeriyê heye. Dewleta Tirk bi şênberî êrîşî sivîlên li herêmê dike. Li gel ku ji Rojava gefek li ser Tirkiyeyê nîne, gelê herêmê timî dibe hedefa êrîşan. Armanca bingehîn a dewleta Tirk û milîsên wê ew e ku herêmê bi temamî kontrol bikin û mafê jiyanê nedin gelê Kurd.”
‘CIVAKA NAVNETEWEYÎ DIVÊ BÊDENG NEMÎNE’
Eulalia Reguant diyar kir ku Serokkomarê Tirk Erdogan dixwaze li herêmê hegemonya Osmanî ji nû ve ava bike û destnîşan kir ku divê civkaka navneteweyî li pêşberî vê rewşê bêdeng nemîne.
Eulalia Reguant got, “Dewleta Tirk bi êrîşên li ser binesaziya sivîlan, çavkaniyên enerjiyê û navendên avê şert û mercên jiyana sivîlan zehmet dike û wan neçar dihêle ku koç bike. Civaka navneteweyî divê bala xwe bide ser bûyerên li herêmê diqewime û dest ji wê helwestê berde ku bi Tirkiyeyê re hîn jî têkiliyeke normal dimeşîne. Polîtîkaya Tirkiyeyê ya li herêmê kûrkirina şer e. Ev polîtîka sivîlan dixe nava rîskeke mezin.”
‘PÊWÎSTÎ BI BALDARÎ Û HIŞYARBÛNÊ HEYE’
Eulalia Reguant anî ziman ku hilweşîna rejîma Esad girîng e, lê belê têkildarî rêveberiya HTŞ’ê ya ku ketiye şûna wê jî divê mirov hişyar û baldar bin û nirxandineke bi vî rengî kir: “Divê mirov bala xwe bidin ser rabirdû û reşwa niha ya HTŞ’ê û bi baldarî tevbigerin. Em zanin ku HTŞ xwedî rabirdûyeke Îslamî ya radîkal e. Me dît bê van komên cîhadîst çi li Rojava û Kobanê kirin. Dema ku paşeroja Sûriyeyê hate avakirin, tişta ku divê esas bê dîtin, feraseta rêveberiyeke demokratîk e.”
‘MODELA ROJAVA DIVÊ LI SERANSERÊ SÛRIYEYÊ BELAV BIBE’
Parlamentera Katalan diyar kir ku sîstema li Rojava ava bûye divê bê parastin û ji bo paşeroja Sûiryeyê weke modelekê bê nirxandin û got, “Sîstema demokratîk û civakî ya li Rojava girînge ji bo tevahiya Sûriyeyê weke model bê dîtin. Armanc ew e ku Sûriye bibe xwedî modeleke demokratîk, hemû komên olî û etnîkî entegreyî rêveberiyê bê kirin û demokrasiyeke rasteqîn bê garantîkirin. Avakirina rêveberiyeke berevajî vê yekê wê demokrasiyê nîne herêmê, wê nearamiyê hîn zêde bike. Modela Rojava ne tenê ji bo Sûriye û herêmê di dema dirêj de ji bo Tirkiyeyê jî çavkaniyeke mezin a hêviyê ye.”