Pêncşem, 4 Îlon 2025
  • Ji Bo Min
  • Favoriyên Min
  • Tomarên Min
  • Dîtinên Min
  • Blog
Video
Podcast
Zindî
Arşîv
Têketin
Stêrk TV
  • DESTPÊK
  • ROJANE

    Berdana 3 girtiyan hate astengkirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Saritaş: Pêvajoya çareseriyê bêyî plana stratejîk nameşe

    Ji aliyê Stêrk TV

    ROJEVA 4’Ê ÎLONA 2025’AN

    Ji aliyê Stêrk TV

    CHP’ê serlêdana îtîraza qeyûmê kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    Girtiyên li Girtîgeha Dûmlûyê ya li Erziromê wê dest bi greva birçîbûnê bikin

    Ji aliyê Stêrk TV

    6 girtî hatin berdan, tehliyeya 2 girtiyan hate taloqkirin

    Ji aliyê Stêrk TV
  • KURDISTAN

    Fûad Bêrîtan: Kurdistan ji bo demokratîkbûna Rojhilata Navîn firsendek e

    Ji aliyê Stêrk TV

    Şehîd Bêrîtan Amed û Çiya Rizgar li Qendîlê hatin veşartin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Bi girseyî serdana şîna Şehîd Ronî Xezal kirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Bi girseyî çûn serdana konê sersaxiyê yê gerîlaya YJA Starê Fatma Kaya

    Ji aliyê Stêrk TV

    Karak ê ku 30 sal in girtî ye li şîna kurê xwe bi kelepçekirî hat rawestandin 

    Ji aliyê Stêrk TV

    Desteya Mafên Mirovan a Başûrê Kurdistanê êrîşa li dijî rojnamevan Mamend şermezar kir

    Ji aliyê Stêrk TV
  • JIN

    Jin aştiyeke çawa dixwazin?

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Mêrdînê li dijî qetilkirina jinan banga xurtkirina têkoşînê hat kirin

    Ji aliyê Stêrk TV

    PAJK: Em evîndara azadiyê, fermandara fedayî ya Apoyî Bêrîtan Amed bi rêzdarî bi bîr tînin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Meclisa Îştarê biryarên darvekirinê yên li ser jinan şermezar kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    Rapora MKG’ê: Pênc rojnamegerên jin hîn jî girtî ne

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Nîjeryayê bi îdîaya ‘heqareta li pêxember’ jinek hate şewitandin

    Ji aliyê Stêrk TV
  • ÇAND Û HÛNER

    Engîn Sever: Di festîvalê de em ê îradeya xwe nîşan bidin

    Ji aliyê Stêrk TV

    Dengbêj Silêman Şirnexî koça dawî kir

    Ji aliyê Stêrk TV

    Festîvala 33’emîn a Çanda Kurdî ya Navneteweyî 13’ê Îlonê li Dortmundê ye

    Ji aliyê Stêrk TV

    Festîvala Çand û Hunera Kurdî ya li Belçîkayê bi dawî bû

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Swîsreyê bi hezaran kes li hev kom bûn

    Ji aliyê Stêrk TV

    Li Kopenhagenê Festîvala Çand û Hunerê ya Kurd

    Ji aliyê Stêrk TV
  • CÎHAN
  • YÊN DIN
    • Gotar
    • Civak
    • Rojava
    • Gotar
  • 🔥
  • HEMÛ BAJAR
  • BEHDÎNAN
  • STENBOL
  • AMED
  • ENQERE
  • QAMIŞLO
  • ROJEV
  • KOBANÊ
  • WAN
  • ŞENGAL
  • ŞIRNEX
  • MÊRDÎN
  • HESEKÊ
  • RIHA
  • COLEMÊRG
  • ÊLIH
  • ŞEHBA
Nûçeyên Lezgîn
Hevdîtina Rêveberiya Xweser û Hikumeta Demkî taloq bû
Li Pêncewînê êrîşa bi balafira bêmirov: Kesekî jiyana xwe ji dest da
Şoreşa ku bi destê xwedawendan gihîşt serkeftinê: Şoreşa Rojava
Şewatên li Aydin, Îzmîr û Kutahyayê dewam dikin
Li Şarbajêr droneyek ket
Dîtina TîpanAa
Stêrk TVStêrk TV
  • Kurdistan
  • Jin
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Rojava
  • Rojane
  • Cîhan
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
  • Ji Bo Min
  • Dîtinên Min
  • Tomarên Min
  • Favoriyên Min
Bigere
  • Kategorî
    • Kurdistan
    • Jin
    • Ciwan
    • Çand û Hûner
    • Cîhan
  • BAJAR
    • HEMÛ BAJAR
    • AMED
    • STENBOL
    • QAMIŞLO
    • ŞEHBA
    • REQA
    • WAN
  • JI BO TE
    • Ji Bo Min
    • Tomarên Min
    • Favoriyên Min
    • Dîtinên Min
  • RÛPEL
    • Podcast
    • Video
    • Wêne
    • Gotar
Hesabê we heye? Têketin
Me bişopîne
© Mafên belavkirinê li ba Stêrk TV parastî ne 2024. Hemû maf parastî ne.
Stêrk TV > Blog > Çand û Hûner > Muzîka Kurdî li benda xwedîderketinê ye
Çand û Hûner

Muzîka Kurdî li benda xwedîderketinê ye

Lêkolîner Zeynep Yaş diyar kir ku pêwîstiya xezîneya muzîka Kurdî bi berhevkar, arşîvkar, lêkolîner û akademîsyenên pisporê mijarê heye.

Stêrk TV
Stêrk TV Dîroka nûkirinê: 26. Îlon 2024 Dema xwendinê: 5 dq.
Parvekirin

Muzîka Kurdî di nava şert û mercên heyî yên cîhanê de hewl dide hebûna xwe dewam bike. Li gel polîtîkayên asîmîlasyonê yên bi salan û hewldanên tinekirinê jî bandora muzîka Kurdî îro jî li deverên cuda yên cîhanê heye. Lêkolînên dewleta Tirk ên li ser muzîka Kurdî digihêje heta salên 1990’î. Darulelhan (Dibistana muzîkê ya destpêkê ya Osmaniyan) tenê di lêkolînên sala 1916’an de 850 stranên Kurdî qeyd kir.

QEYDA HERÎ KEVN A KURDÎ

Li gorî lêkolînên li ser muzîka Kurdî qeyda herî kevn digihêje heta sala 1902’an. Di qeydên ku ji aliyê lêkolîner Zeynep Yaş ve hatine dîtin, ji Yûsûf Bey stranên ‘Qasim Begê’ û ‘Li minê’, ji Nazli Xanimê stranên ‘Xelîlo Lawo’ û ‘Lo Dilo’ û ji Alî yê ji Diyarbekirê strana ‘Diyarbekira Şewitî’ hene. Ev qeyd çend sal beriya qeyda hunermendê Suryanî Kosrof Malool e ku li Emerîkayê li ser plaqê xwendibû.

TEVLÎ MÎRATEYA MUZÎKA KURDÎ HATE KIRIN

Zeynep Yaş ji ANF’ê re axivî û bi bîr xist ku qeydkirina deng di salên 1890’î de destpê kir, lê belê Kurdan qeyda muzîka xwe piştî salên 1950’î pêk anî û got, “Heta wê demê produksiyonên Kurdan tine bûn. Antropolog, arkeolog û etnolog ên Ewropî ku di salên 1902, 1905 û 1908’an de li Kurdistanê lêkolîna qadê kirin, qeydên fonograf dîtin, piştre jî li Emerîkayê yekemcar muzîsyenên Suryanî û Ermen li ser plaqên 78’an muzîka Kurdî qeyd kirin. Piştî 122’an me karîbûn xwe bigihînin van qeydan. Bi tesadufî haya me jê çêbû û me tevlî mîrateya muzîka Kurdî kir. Yên ku me heta niha karîbû xwe bigihînin dibe ku beşeke gelekî biçûk a arşîvên berhevkirî ye. Berhemên muzîka Kurdî ji ber ku bi navê welatên serwer weke arşîva muzîkê ya Fars, Ereb û Tirk hatine qeydkirin, xwegihandina wê zehmet e. Piştî sala 1926’an ji Rûsya Sowyetê heta bi Emerîka, Iraq, Îran, Misir, Lubnan û Qûweytê gelek dewletan ji ber sedemên siyasî di radyoyên xwe de cih dan muzîka Kurdî.”

KURDAN ÇANDA DEVKÎ BAŞ PARASTIN

Yaş destnîşan kir ku di parastina nasnameya neteweyî ya Kurdan de kevneşopiya devkî gelekî girîng e, aliyê herî xurt ê Kurdan kevneşopiya dîrok û çanda devkî ye û got, “Di nava nifşan de bi gotinê, bi rîtmê baş hate parastin. Ji ber ku ya kevneşop hate parastin, li gel ewqas destwerdanan jî xwe parastiye û bûye hêmanên bingehîn ên nasnameya neteweyî ya xwezayî ya gelekî. Muzîka Kurdî jî di salên destpêkê yên qeydkirinê de mîna hemû muzîkên cîhanê li destwerdana teknîkî rast hat. Ji ber ku dema qeydkirinê ji 2-3 heta 5 deqeyan hate bisînorkirin, di forûma muzîka destan, efsane û dengbêjiyê ya Kurdan de jî hin guhertin çêbûn. Zembilfiroş destaneke ku bi rojan dikare bê gotin, lê ji ber vê yekê dengbêjan bi forma herî guncaw jinûve berhev kirin û bi rengê çend deqeyan amade kirin. Tişta balkêş jî ew e ku bandora destana ji du, sê deqeyan bi qasî bandora vegotina 7 roj û 7 şevan e.”

Yaş anî ziman ku di nava Kurdan de bi taybetî li Bakur çanda dengbêjiyê demekê gelekî xurt û zindî bû, lê belê demekê wateya xwe kêm bû û got, “Di salên 1990’î de bi zêdebûna televîzyon û radyoyên bi Kurdî weşan dikirin, zêdebûna nifûsa Kurdan a li dîasporayê, girîngiya nasnameya siyasî û mafên çandî kir ku têkiliya çanda kevneşop bi çanda devkî û muzîkê re hîn xurt bibe û ji nû ve bû xwedî girîngî û wateyê.”

DIVÊ GIRÎNGÎ JI BERHEVKIRINÊ RE BÊ DAYIN

Yaş anî ziman ku eger mîrateya çandî ya xwecihî û xwezayî neyê berhevkirin û qeydkirin piştî 20 salan wê mirov nikaribe qala çanda devkî ya kevneşop û çavkaniyên muzîka Kurdî bikin û got, “Bi pêşketina teknolojiyê re wê xezîneya çandî roj bi roj winda bibe, piştî 20 salan wê dibe ku tiştek nemîne ku em berhev bikin. Lewma niha pêwîstiya me bi berhevkar, arşîvkar, lêkolîner û akademîsyenên ku di vê mijarê de pispor in, heye.”

YÊN HATINE ÊTÎKETKIRIN STENBOL

Ji me agahî bistîne!

Eger tu bibî abone em ê nûçeyên lezgîn yekser ji maîla te re bişînin.
Eger tu bibî abone te we wateyê ku tu Polîtikaya Malpera Me dipejînî û dîsa tê wê wateyê ku tu Şert û Mercên me qebûl dikî. Tu kendî bixwazî dikarî ji abonetiyê derkevî
Çi Difikirî?
.0
.0
.0
.0
.0
.0
Nûçeya Berê ROJEVA 26’Ê ÎLONA 2024’AN
Nûçeya Pişt re Projeya herî mezin parastina jinên Suryan e
Nirxandinek Bike Nirxandinek Bike

Nirxandinek Bike Bersivê betalke

Ji bo ku hun şirove bikin divê hun têkevin pergalê.

Me Bişopîne!

Tu dikarî li ser gelek platforman rûpelên me bişopînî.
FacebookBiecibîne
TwitterBişopîne
PinterestPîn bike
InstagramBişopîne
YoutubeSubscribe
TiktokBişopîne
TelegramBişopîne
Google NewsBişopîne
LinkedInBişopîne
- Frekans -
Ad image
- Frekans -
Ad image

Navarokên Li Pêş

Pêşangeha RJAK’ê bi nîşandana wêneyên têkildarî Komkujiya Helepceyê bi dawî bû

Pêşangeha “Jin mexdûrên şer ên yekem in” ku ji hêla RJAK’ê ve hatibû lidarxistin, piştî…

Ji aliyê Stêrk TV

Komkara Erebî: Êrîş dikare liv û tevgera terorê zêde bike

Di daxuyaniya Komara Erebî ya têkildarî êrîşên çeteyên HTŞ'ê yên li ser Sûriyeyê de hate…

Ji aliyê Stêrk TV

Li Stenbolê 7 rojnamvan û 2 siyasetmedar hatin girtin

Li Stenbolê 7 jê rojnamevan û 2 siyasetmedar girtin û şandin girtîgehê.

Ji aliyê Stêrk TV

Ev jî di be ku bala te bikşînin

Çand û Hûner

Agirê Jiyan piştî 7 salan konserê dide

Ji aliyê Stêrk TV
Çand û Hûner

Engîn Sever: Di festîvalê de em ê îradeya xwe nîşan bidin

Ji aliyê Stêrk TV
Rojane

CHP’ê serlêdana îtîraza qeyûmê kir

Ji aliyê Stêrk TV
Rojane

Li hemberî şaredariyên Avcilar û Beşîktaşê operasyon

Ji aliyê Stêrk TV
Ya Berê Ya Pişt re
Stêrk TV
Stêrk TV
Stêrk TV

Li Ser Şopa Heqîqetê

Stêrk TV kanaleke pirziman ya nûçeyan e. Zimanê sereke ya kanalê kurdî ye. Kanal bi van zimanan nûçeyan diweşîne; kurmancî, soranî, goranî, hewramî, dimilî û îngilîzî.

Facebook Twitter Youtube Rss Medium
Kategorî
  • Kurdistan
  • Rojane
  • Çand û Hûner
  • Cîhan
  • Jin
  • Civak & Ekolojî
  • Zanist
Rûpel
  • Têkîlî
  • Frekans
  • Derbarê me de
  • Şert û Merc
  • Rêgezên Malperê
  • Kar Xwestin
  • Kunye

© Stêrk TV. Hemû mafê wê parastîne

adbanner
AdBlock Asteng Dike
Malpera me de reklam hene, ji ber vê sedemê malpera me bixin listeya spî ya AdBlock'ê
Temam, ez ê li listeya spî zêde bikim
Hûn bi xêr hatin

Têkevin hesabê xwe

Te paroleya xwe jibîr kir?